Yenilenebilir Enerji Nedir, Avantajları Nelerdir?

Yenilenebilir enerji, doğal kaynaklardan temin edilebilen ve sürdürülebilir olarak tanımlanan bir kavram olarak öne çıkar. Günümüzde daha çok ilgi gören yenilenebilir enerji konusu ülkelerin ihtiyaçlarını kendi kaynaklarını kullanarak karşılamaları açısından önemlidir. Her geçen gün artan dünya nüfusunun ihtiyaçlarını uygun koşullardan elde etmek amacıyla yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelim artar. Yazıyı incelediğinizde yenilenebilir enerji nedir ve avantajları nelerdir konusunda detaylı bilgi sahibi olabilirsiniz.

Yenilenebilir Enerji Kaynakları Nelerdir?

Yenilenebilir enerji kaynakları doğal kaynakları kullanarak elde edilen her zaman bulunabilen çevre-insan dostu özelliklere sahip alternatiflerden oluşur. Yenilenebilir enerji kaynakları kavramı düşünüldüğünde akla ilk gelenler arasında rüzgâr ve güneş enerjileri yer alır. Bunlara ek olarak jeotermal kaynaklar, biyokütle, hidrojen, dalga ve hidrolik enerjisi sayılabilir. Geniş bir potansiyeli bulunan bu enerji kaynakları henüz dünya genelinde yaygınlaşmamış olsa da gelecekte daha çok tercih edileceği tahmin edilir.

• Güneş Enerjisi: En yaygın kullanılan kaynaklardan biri olarak ısı ve elektrik üretiminde değerlendirilir.
• Rüzgâr Enerjisi: Elektrik üretiminde en geniş paya sahip olan kaynaklardan biri de rüzgâr enerjisidir. Dünya genelinde en çok kullanılan yenilebilir enerji kaynakları arasında öne çıkar.
• Jeotermal Enerji: Dünyada ve ülkemizde bazı bölgelerden çıkan jeotermal su, buhar ve gazlar kullanılarak elde edilen bir enerji kaynağıdır. Düşük maliyetli olması ve iklim koşullarından etkilenmemesi sebebiyle avantaj sağlayan bir seçenektir.
• Biyokütle Enerjisi: Organik atıklar ve fermantasyonla ortaya çıkan biyoyakıtlar uluslararası yatırım ve iş birlikleriyle daha fazla kullanılabilecek bir enerji kaynağıdır.
• Hidrolik Enerji: Nehir, dere gibi suyun akışı ve hızı kullanılarak elde edilen hidrolik enerji kaynakları elektrik üretiminde temiz bir seçenektir.
• Dalga Enerjisi: Deniz ve okyanuslardaki dalgaların itme özelliğinden faydalanılarak enerji üretilmesine destek olan sürdürülebilir bir kaynaktır.

Yenilenebilir Enerjinin Avantajları

Yenilenebilir enerjinin avantajları arasında pek çok farklı konu başlığı sayılabilir. Bunlara örnek olarak enerji kaynakları açısından dışa bağımlılığın azalması gelir. Diğer avantajlar şu şekilde sıralanabilir:

• Enerji kaynaklarının çevre üzerindeki olumsuz etkilerinden uzaklaşmak ve gelecek nesillere daha güzel olanaklar bırakmak amacıyla faydalıdır.
• Fosil yakıtların sebep olduğu hava kirliliği ve küresel ısınma gibi sıkıntılı süreçlerin önüne geçmek için yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanmak önemlidir.
• İnsan sağlığına zarar vermeyen özellikleriyle avantajlıdır.
• Yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı artıkça ülkeler kendi kaynaklarını üreterek sermayenin dışarı çıkmasına engel olabilirler. Böylece ekonomik büyümeyi gerçekleştirmek mümkündür.
• Fosil yakıtların bulunduğu ülkelerin elindeki enerji kaynakları yenilenebilir kaynakların artmasıyla bağımlılığı azaltmaya katkı sağlar. Belirli ülkelerden alınabilen kaynaklar yerini alternatif enerji kaynaklarına bırakır ve rekabet gücü artar.
• Sürdürülebilir enerji kaynağı olarak çeşitlilik oluşturulabilmesi sayesinde dünya daha yaşanabilir bir yer hâline gelebilir.

Yenilenebilir Enerjinin Dezavantajları

Yenilenebilir enerjinin dezavantajlarının başında sürekliliğinin olmaması yer alır. Hava koşulları ve iklimin etkisiyle yenilenebilir enerji kaynağının üretim durumu değişkendir. Kaynakları enerjiye dönüştürmek için teknolojiye ihtiyacınız vardır. Enerji verimliliği geleneksel yöntemlere göre daha düşük seviyededir. Yenilenebilir enerjinin ilk üretim aşamasındaki maliyetler çok yüksektir. Doğal enerji kaynaklarını kullanabilmek amacıyla geniş arazilere ihtiyaç vardır. Çevre ve insana duyarlı bir enerji kaynağı olsa da yenilenebilir kaynakların üretiminde faydalanılan cihazların belirli zamanlarda yenilenmesi gerekir. Bu durumda çıkan atıkların çevresel zararları düşünülmesi ve önlem alınması gereken kritik bir konudur.

Yenilenebilir Enerji ve Çevresel Etkiler

Yenilenebilir enerji ve çevresel etkiler, üretim koşulları ve üretim sonucunda oluşabilecek sonuçlar açısından değerlendirilebilir. Doğal kaynaklar kullanılarak enerji üretimi yapılsa da mevcut kaynakların dönüşümü aşamasında doğaya verilebilecek zararlar da mevcuttur. Hidroelektrik santrallerinde enerji üretimi sonrasında yerleşim yerlerinin, tarihî bölgelerin sular altında kalması, rüzgâr türbinlerinin görsel açıdan estetik olmaması ve gürültülü çalışması çevreye zarar veren etkiler olarak sayılabilir. Bunlara ek olarak jeotermal enerji kaynaklarının kullanımı sırasında ortaya çıkan zararlı gazların olumsuz bir duruma sebep olmaması için özel sistemlerle yer altına gönderilmesi gibi önlemler alınması gerekir. Yenilenebilir enerji kaynakları sürdürülebilir özellikleriyle, teknolojinin gelişimiyle ve ülkelerin politik kararlarıyla bir bütün hâlinde değerlendirildiğinde insan-çevre uyumu açısından avantajlı bir seçenek olarak öne çıkar.

Yenilenebilir Enerjinin Geleceği

Dünyada ve ülkemizde fosil yakıt kullanımı azaltabilecek ve çevre dostu olabilecek enerji kaynaklarına yönelimi hızlandırabilecek politik ve yatırım değişikliklerinin yapılması yönünde gelişmeler mevcuttur. DNV’nin 2024 Enerji Görünümü Raporu kapsamında 2050 yılına kadar yenilebilir enerji kaynaklarının kullanımının artarak küresel enerji talebinin %70’ini karşılaması öngörülmektedir. BloombergNEF tarafından yayınlanan 2023 yılı raporunda dünya genelindeki elektrik üretiminin %40’dan fazlasının sıfır karbon teknolojisiyle gerçekleştirildiği belirtilir. Güneş, rüzgâr yenilenebilir enerji kaynaklarında ilk sırayı alsa da hidroelektrik ve nükleer enerji dünya genelindeki toplam elektrik üretiminin %24’ünü oluşturur.

Ülkelere göre yenilenebilir enerji kaynağı üretim bilgileri; Brezilya 2023 yılında elektrik üretiminin %88’ini yenilenebilir kaynaklardan elde etmiştir. Pakistan güneş enerjisi yatırımlarını artırarak ilk 5 ülke arasında yer alır. Çin dünya lideri olma konusunda rüzgâr ve güneş enerjisi hedeflerini 2023 yılında tamamlayarak büyük bir başarıya imza atar. ABD karbon azalımını teşvik eden vergiler sayesinde bu alandaki yatırımlarının 2022 yılına göre %63 oranında artmasını sağlamıştır. Uzun vadede de olsa fosil enerji kaynaklarının tükenme riski, yenilenebilir enerji kaynaklarına olan talebin artmasına sebep olur. Ülkelerin politik kararlar alması ve yatırımlarını yoğunlaştırması sayesinde yenilenebilir enerjnin geleceği konusunda daha somut adımlar atılabilir.