Tahakkuk Fişi Nedir? Nasıl Alınır?

Kelime manası “yerine getirme, gerçekleşme” olan tahakkuk özellikle borç ve ödeme söz konusu olduğunda kullanılır. Tahakkuk fişi vergi ve SGK ödemelerinde verilir. İçerikte “Tahakkuk fişi ne demek, ne işe yarar, nasıl alınır?” sorularına kapsamlı yanıt bulabilirsiniz.

Tahakkuk fişleri ceza, vergi, prim gibi ödemelerin son ödeme tarihinden önce yapılması gerektiğine dair bilgilendirme içerir. Genellikle şu türleri düzenlenir:

• SGK tahakkuk fişi, Sosyal Güvenlik Kurumu prim borçları hakkında bilgilendirme içerir ve her ayın son gününe kadar ödenmesi gereken tutarı bildirir.
• KDV tahakkuk fişi, Vergi Usul Kanunu kapsamına göre vergi dairesine beyanname verildiğinde düzenlenir.

Tahakkuk Fişinde Yer Alan Bilgiler

“Tahakkuk fişi nedir?” sorusuna yanıt verdikten sonra düzenlenen belge üzerinde yer alan bilgiler açıklanırsa:

• Vergi miktarı, matrahı ve ilgili hesap numarası, türü
• Fişin düzenlenme tarihi, sıra numarası, vergi beyannamesi tarihi (dönemi)
• Mükellefin adı, soyadı, unvanı, adresi
• Vergi mahkemesi dava, düzeltme hükümleri bilgilendirme metni

SGK tahakkuk fişi ise, işverenlerin çalışanları için SGK’ya yapması gereken prim ödemesi tutarını gösteren belgedir. Üzerinde tahakkuk fişlerinden farklı olarak şu bilgiler yer alır:

• Kullanıcı ve sicil no, SGM (kod-ad)
• Açıklamalar, kişi sayısı, gün sayısı gibi bilgiler
• Prim tutarı detayları, işsizlik sigortası ve damga vergisi tutarları

Tahakkuk Fişi Örneği

Türüne göre değişmekle birlikte tahakkuk fişi örneği üzerinden genel bir tanımlama yapılabilir. Temel bilgileri içeren KDV tahakkuk fişi örneği:

TAHAKKUK FİŞİ

T.C. HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI

TRABZON İLİ DEFTERDARLIĞI

MAÇKA VERGİ DAİRESİ MÜDÜRLÜĞÜ

VERGİ KİMLİK NO: 1111111111 (T.C. kimlik no) MAKİNA NO:

SOYADI (UNVANI): SIRA NO:

ADI: ADRES:

Ana Vergi Kodu: 0015

GERÇEK USULDE KATMA DEĞER VERGİSİ (KDV)

Beyanname işe kabul tarihi Vergilendirme Dönemi Düzenlenme Tarihi

… / … / ……… … / … / ……… - … / … / ……… … / … / ………

TÜRÜ MATRAH ORAN TAHAKKUK EDEN MAHSUP EDİLEN ÖDENECEK VADESİ

xxx X TL X TL X TL X TL … / … /…

TOPLAM: XX TL

Tahakkuk Fişi Nasıl Alınır?

Tahakkuk fişi ödeme bilgilerini öğrenmek için beyannamelerin mali müşavir aracılığıyla ya da bireysel olarak vergi dairesine teslim edilmesi gerekir. Beyanname incelendikten sonra onay işlemi tamamlanarak tahakkuk fişi alınabilir. Tahakkuk fişi sorgulama işlemleri ayrıca Gelir İdaresi Başkanlığı resmi web sitesi ve e-Devlet aracılığıyla yapılabilir.

SGK tahakkuk fişi görüntüleme için e-SGK, e-Devlet kısayolları kullanılabilir. "Tahakkuk Bilgileri Sorgulama" ekranını ile farklı fişleri görüntüleyip numarasına göre seçim yaparak incelenebilir. Tahakkuk fişi görüntüleme yerine ödeme yapmak isteyenler için üç farklı yöntem vardır:

• Tahakkuk fişiyle birlikte vergi dairesi ya da anlaşmalı bankalar
• Anlaşmalı bankaların mobil ve internet kanalları
• İnteraktif Vergi Dairesi, e-SGK, PTT

Vergi Tarhı Nedir?

Bir mükellefin vergi borcunun hesaplanması ve ödenmesi gereken miktarının bulunmasına “vergi tarhı” adı verilir. Vergi sistemine göre beyanname, kesim, idarece takdir, karine veya dış belirtiler, kaynakta vergileme usulleri ile 5 farklı şekilde vergi tarhı hazırlanabilir. Bu yöntemler arasında en yaygın olan beyanname usulüdür.

Mükellefler gelirini belgelemek için vergi döneminde bağlı oldukları kuruma bizzat ya da mali müşavir aracılığıyla beyanname verir. Beyannamenin doğruluğu idare tarafından kontrol edildikten sonra vergi tarhı çıkarılır yani miktar hesaplanır. Daha sonra kanuna uygun olarak tahakkuk fişi düzenlenerek vergi tarh ve tahakkuk edilir.

Vergi miktarı belirlendikten sonra kendiliğinden tahakkuk ve yargı aracılığıyla tahakkuk edilebilir. Miktarı hesaplanan ve mükellefe tebliğ edilen vergi borcu yasal olarak dava açılabilecek ilk 30 günde itiraz edilmezse vergi kendiliğinden tahakkuk edilir. İlk 30 günde vergiye itiraz edilirse vergi süreci durdurulur ve tahsilat aşamasına yargı aracılığıyla geçilir.

Vergi Tebliği Nedir?

Mükellefin borcunu ödemesi için bağlı olduğu vergi dairesi tarafından tarh edilen (hesaplanan) verginin bildirilmesine “vergi tebliği” adı verilir. Vergi Usul Kanunu (V. U. K.) 21. maddeye göre tebliğin yetkili makamlar tarafından borcun sorumlusu olan vergi mükellefine yazılı olarak bildirilmesi gerekir.

Vergi tebligatı idari bir işlem olduğu için mükellefin bağlı olduğu vergi dairesinin sorumluluğundadır. Mükellef kendisine tarh edilen vergiden tebligat yöntemi ile haberdar edilir. Ayrıca vergiyi ilgilendiren hüküm ve hususlar da tebligatta açıklanır. Vergi borcu, vergi cezası hakkında miktar, son ödeme tarihi, ödemenin gecikmesi durumunda yaşanacaklar tebligatın içeriğini oluşturur.

Bir mükellefin vergi borcuna itiraz edebilmesi için kendisine tarh edilen tutarın tebliğ edilmesi şarttır. Bu nedenle cezalar ve itirazlar ancak tebligat gerçekleştikten sonra yapılabilir. Hiçbir mükellef tebliğ edilmeyen vergi borcundan sorumlu tutulamayacağı için gecikme durumunda uygulanacak prosedürlere itiraz yolu açıktır. Vergilendirmenin idari açıdan en önemli aşamalarından biridir.

Vergi Tahsili Nedir?

Vergi borcundan sorumlu olan mükellefin ödeme yapmasına “vergi tahsili” adı verilir. Verginin tahsili tahakkuk edilen borcun yasaya uygun olarak ödenmesiyle oluşur. Vergi ödevini sona erdirerek borcu bitiren yasal yöntemler beş çeşittir. Emanet, mükellef tarafından ödeme, ihale, halk temsilcileri ya da iltizam usulleri ile vergi borcunun tahsili yasal şekilde yapılır. Vergi tarhı ve tebliği, tahakkuk aşamaları en son tahsilat işlemi ile son bulur, borç ortadan kalkar.