Kira Sözleşmesi Nasıl Yapılır? İçeriği Nedir?

Kira sözleşmesi, günlük hayatta en sık karşılaşılan ve geniş kapsamda uygulanan sözleşme türlerinden biridir. Konut, işyeri, araç ve daha birçok taşınır veya taşınmaz mal için yapılan kira sözleşmeleri, hem kiraya verenin hem de kiracının hak ve sorumluluklarını düzenler. Türk Borçlar Kanunu’na göre, kira sözleşmesi, kiraya verenin, belirli bir bedel karşılığında malın kullanılmasını veya ondan yararlanılmasını kiracıya devrettiği anlaşmayı ifade eder. Bu yazıda kira sözleşmesinin nasıl yapılacağını, içeriğinde hangi unsurların yer alması gerektiğini ve tarafların yükümlülüklerini detaylı bir şekilde ele alıyoruz.

Kira Sözleşmesinin Unsurları

Kira sözleşmesinin geçerli bir şekilde yapılabilmesi için aşağıdaki unsurların bulunması gereklidir:

Tarafların Anlaşması:

• Kira sözleşmesinin kurulabilmesi için kiracı ve kiraya verenin karşılıklı olarak anlaşması gereklidir. Bu anlaşma genellikle kira bedeli, kiralananın nasıl kullanılacağı ve kira süresi gibi temel konular üzerine olur.
• Anlaşma, yazılı veya sözlü olarak yapılabilir, ancak yazılı yapılması tarafların haklarını koruma açısından daha güvenli bir yöntemdir.

Bir Malın Kullanımının Devri:

• Kira sözleşmesinde kiraya veren, kiralanan malın kullanım hakkını belirli bir süre için kiracıya devreder. Kiracı, bu hakkı kira süresi boyunca kullanır ve sözleşme sona erdiğinde malı, kiraya verene iade etmekle yükümlüdür.
• Bu kullanım hakkı, taşınır veya taşınmaz mallar için geçerlidir.

Kira Bedeli:

• Kiracı, kiralananı kullanma karşılığında kiraya verene belirli bir bedel ödemeyi taahhüt eder. Kira bedeli, taraflarca kararlaştırılmış olup genellikle aylık veya yıllık olarak belirlenir.

Bu da ilginizi çekebilir: Özel Sağlık Sigortası ve Tamamlayıcı Sağlık Sigortası Arasındaki Fark Nedir?

Kira Sözleşmesinin Tarafları

Ev Sahibi: Kira sözleşmesinde mal sahibi veya malın kullanımı üzerinde hak sahibi olan kişidir. Kiraya veren, sözleşme süresince malın kullanım hakkını kiracıya devretmiş olur.

Kiracı: Kiralananı kullanma hakkına sahip olan kişidir. Kiracı, kira süresince belirlenen bedeli ödemekle ve kiralananı sözleşmeye uygun olarak kullanmakla yükümlüdür.

Kira Sözleşmesinin Çeşitleri

Kira sözleşmesinin geçerliliği için yasal olarak belirli bir şekil şartı yoktur. Yani sözleşme, yazılı veya sözlü olarak yapılabilir. Ancak, tarafların haklarını güvence altına alabilmeleri için kira sözleşmesinin yazılı olarak yapılması tavsiye edilir. Yazılı bir sözleşme, herhangi bir anlaşmazlık durumunda tarafların haklarını koruma açısından büyük önem taşır.

Kira Sözleşmesinin Süresi

Kira sözleşmesi belirli veya belirsiz süreli olarak yapılabilir:

Belirli Süreli Kira Sözleşmesi: Tarafların önceden belirlediği sürenin sonunda kendiliğinden sona erer. Örneğin, bir yıllık yapılan bir kira sözleşmesi süresi sonunda son bulur. Belirli süreli sözleşmeler, belirlenen sürenin sonunda taraflarca uzatılmadığı takdirde sona erer.

Belirsiz Süreli Kira Sözleşmesi: Süre belirtilmeden yapılan sözleşmelerdir. Belirsiz süreli kira sözleşmesinde taraflar sözleşmeyi sona erdirmek için belirli şartlara uymak zorundadır. Sözleşmeyi sona erdirmek isteyen taraf, önceden bildirimde bulunmalıdır.

Kira Sözleşmesinin İçeriği

Bir kira sözleşmesinde bulunması gereken temel başlıklar şunlardır:

1. Tarafların Bilgileri: Kiracı ve kiraya verenin kimlik bilgileri, adres ve iletişim bilgileri.
2. Kiralık Malın Tanımı: Kiralanan malın adresi, tanımı ve özellikleri belirtilmelidir.
3. Kira Bedeli ve Ödeme Şartları: Kira bedelinin miktarı, ödeme tarihi ve ödeme şekli açıkça belirtilmelidir.
4. Kira Süresi: Sözleşmenin ne kadar süre için geçerli olduğu, başlangıç ve bitiş tarihleri yazılmalıdır.
5. Kiracının ve Kiraya Verenin Yükümlülükleri: Kiracının özen yükümlülüğü, kira bedelini ödeme yükümlülüğü gibi konular detaylandırılmalıdır.
6. Kira Artış Oranı: Eğer kira artışı öngörülüyorsa, artış oranı ve tarihleri belirtilmelidir.
7. Sözleşmenin Feshi ve Tahliye Şartları: Sözleşmenin hangi şartlarda sona erdirilebileceği ve kiralananın nasıl iade edileceği yazılmalıdır.
8. Ek Maddeler: Kiraya verenin malda bakım veya onarım yapma hakkı, kiracının izin almadan tadilat yapamaması gibi ek maddeler bulunabilir.

Ev Sahibinin Yükümlülükleri

Teslim ve Kullanım Durumunu Sağlama Borcu:

Kiraya veren, kiralananı kararlaştırılan tarihte, sözleşmede amaçlanan kullanıma elverişli bir durumda kiracıya teslim etmekle yükümlüdür.

Vergi ve Sigorta Yükümlülükleri:

Kiralanan malın vergi, sigorta ve benzeri zorunlu yükümlülükleri, aksi kararlaştırılmamışsa kiraya veren tarafından karşılanır.

Yan Giderlere Katlanma Borcu:

Kiraya veren, kiralananın kullanımı sırasında oluşacak yan giderleri karşılamakla yükümlüdür.

Ayıplardan Sorumluluk:

Kiraya veren, kiralananın teslim anındaki ayıplarından ve kira süresi boyunca ortaya çıkabilecek önemli ayıplardan sorumludur.

Kiracının Yükümlülükleri

Kira Bedelini Ödeme Borcu:

Kiracı, belirlenen kira bedelini sözleşmede öngörülen tarihte ve şartlarda ödemek zorundadır. Ödeme, genellikle aylık olarak yapılır.

Kiralananı Özenle Kullanma ve Komşulara Saygı Gösterme Borcu:

Kiracı, kiralananı özenle kullanmak ve komşulara rahatsızlık vermemekle yükümlüdür. Kiralanana zarar vermemeli ve sözleşme koşullarına uygun şekilde kullanmalıdır.

Bakım ve Temizlik Giderlerini Karşılama Borcu:

Kiralananın olağan kullanımı için gerekli bakım ve temizlik masraflarını kiracı karşılamakla yükümlüdür.

Ayıpları Bildirme Yükümlülüğü:

Kiracı, kiralananda fark ettiği bir ayıbı gecikmeksizin kiraya verene bildirmelidir. Aksi takdirde, bundan doğacak zararlardan sorumlu tutulabilir.

Kiralananı Ziyarete İzin Verme:

Kiracı, kiralananın satılması veya kiralanması durumunda kiraya verenin belirlediği sürelerde kiralananı gezip görme hakkını tanımalıdır.

Kira Sözleşmesinin Sona Ermesi Durumu

Kira sözleşmesinin sona erme şekli, sözleşmenin türüne ve kira süresine göre değişir:

Bildirim Yoluyla Sona Erme: Belirli süreli kira sözleşmelerinde süre dolduğunda veya tarafların belirlediği sürenin bitiminde kendiliğinden sona erer. Belirsiz süreli sözleşmelerde ise taraflardan biri, bildirim yoluyla sözleşmeyi sona erdirebilir.

Dava Yoluyla Sona Erme: Kiracı, kiraya verenin belirli yükümlülüklerini yerine getirmemesi durumunda kira sözleşmesini dava yoluyla sona erdirebilir.

Kira sözleşmeleri, tarafların hak ve yükümlülüklerini düzenleyen önemli bir hukuki anlaşmadır. Tarafların anlaşmazlığa düşmemesi ve hak kaybına uğramaması için kira sözleşmesi detaylı bir şekilde hazırlanmalı ve mümkünse yazılı olarak yapılmalıdır.

Kira Sözleşmesi e-Devlet’te

Yakında kullanıma açılacak olan e-Devlet kira sözleşmesi hizmeti, kiracılar ve ev sahipleri için kira sözleşmelerinin elektronik ortamda kolay, güvenli ve hızlı bir şekilde yapılmasını sağlayacak. Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanan bu hizmet, kira sözleşmeleri sürecini dijitalleştirerek birçok avantaj sunmayı hedefliyor. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi’nin desteklediği bu proje, hem vatandaşlar hem de emlak danışmanları için iki aşamalı olarak kullanıma sunulacak.

E-Devlet Üzerinden Kira Sözleşmesi Nasıl Yapılacak?

Birinci Aşama (Kiracılar ve Ev Sahipleri İçin):

• Kısa süre içinde devreye alınacak ilk aşama ile kiracılar ve ev sahipleri e-Devlet Kapısı üzerinden kira sözleşmesi hazırlayabilecek.
• Ev sahibi, e-Devlet sistemi üzerinden sözleşmeyi oluşturacak ve kiracı bu sözleşmeyi yine e-Devlet üzerinden onaylayacak.
• Hazırlanan sözleşme, zaman damgası içeren "barkodlu belge" formatında olacak ve belgenin doğrulaması yapılabilecek.

İkinci Aşama (Emlak Danışmanları ve Yetkilendirilmiş Kişiler İçin):

• Yıl sonuna kadar ikinci aşama da devreye girecek. Bu aşamada emlak danışmanları ve yetkilendirilmiş kişiler de sistem üzerinden kira sözleşmesi hazırlayabilecek.
• Emlak danışmanları tarafından hazırlanan sözleşmeler, kiracı ve ev sahibi tarafından onaylanarak yasal geçerlilik kazanacak.

E-Devlet Kira Sözleşmesi Hizmetinin Avantajları

Zaman damgalı ve barkodlu belgeler, sahtecilik ve yanıltıcı işlemleri önleyerek güvenli bir kira sözleşmesi oluşturulmasını sağlar.

Her iki taraf da e-Devlet üzerinden belgelerine hızlıca erişebilir, diledikleri zaman doğrulama yapabilir.

e-Devlet üzerinden yapılan sözleşmeler, tarafların hak ve yükümlülüklerini korumak adına resmi bir dayanak sağlar.

Vatandaşlardan gelen uyuşmazlıkların hızlı çözümüne yönelik talepler doğrultusunda geliştirildiği için kiracılar ve ev sahipleri arasında daha şeffaf bir süreç sağlar.