e-Ticarette İadesi Olmayan Ürünler

Online alışveriş artık hayatımızın vazgeçilmez bir parçası. Birkaç tıkla kapımıza kadar gelen ürünlerin kolayca iade edilebilmesi ise tüketici dostu e-ticaret anlayışının temel taşlarından biri. Ancak her ürün, her zaman iade edilemez. Özellikle hijyen ve kişisel kullanım gibi özel durumlar söz konusu olduğunda, iade kabul edilmeyen ürünler devreye girer. Bu durum hem satıcılar hem de alıcılar için kafa karıştırıcı olabilir.

Bu yazıda e-ticaret iade süreci içinde yer almayan yani cayma hakkı kapsamında iade edilemeyen ürünleri, yasal dayanaklarıyla birlikte detaylı şekilde ele aldık.

İade Edilemeyen Ürünler Nelerdir?

6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ve Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği, bazı ürün gruplarının iadesine istisnalar getiriyor. Bu yönetmeliğe göre, tüketici internet alışverişi cayma hakkı kapsamında 14 gün içinde hiçbir gerekçe göstermeden ürün iadesi yapabilir. Ancak aşağıdaki ürünlerde bu hak sınırlıdır.

1. Kozmetik ve Kişisel Bakım Ürünleri

Ambalajı açılmış ya da kullanılmışsa iade kabul edilmez.

• Parfüm, deodorant
• Makyaj ürünleri (fondöten, ruj, allık, far vs.)
• Cilt bakım ürünleri (kremler, serumlar, losyonlar)
• Şampuan, sabun, duş jeli
• Tıraş köpüğü, tıraş bıçağı, ağda ürünleri
• Lens solüsyonları
• Ağız bakım ürünleri (diş macunu, gargara)
• Tırnak bakım ürünleri (oje, aseton)

2. İç Giyim ve Hijyen Ürünleri

Doğrudan vücutla temas eden ürünler hijyen gerekçesiyle iade edilemez.

• Külot, sütyen, boxer, korse
• Atlet, fanila
• Çorap (özellikle tenle doğrudan temas eden)
• Mayo, bikini
• Emzirme ürünleri (göğüs pedi vb.)
• Hijyenik ped, tampon
• Bebek bezi, hasta bezi

3. Hijyen Gerektiren Elektronik Ürünler

Kulak içi kullanım gibi durumlarda ürün iade dışıdır.

• Kulak içi kulaklık
• Ağızdan temas eden ürünler (diş fırçası, ağız duşu)
• Epilatör, tıraş makinesi
• Vücut tartısı (kişisel kullanım için açılmışsa)
• Masaj aletleri (temaslı)

4. Bilgi Taşıyıcı ve Yazılım Ürünleri

Ambalajı açılmışsa ya da indirilmişse iade mümkün değildir.

• Kitap, dergi (özelleştirilmemişse iade edilebilir)
• DVD, CD, Blu-ray diskleri
• Bilgisayar oyunları (kutu açıldıysa)
• Yazılım lisans anahtarı içeren ürünler
• E-kitaplar, online kurslar, dijital içerikler

5. Kişiye Özel Ürünler

Tüketicinin istekleri doğrultusunda özel üretilmiş ürünlerde cayma hakkı yoktur.

• Üzerinde isim yazılı kupa, defter, anahtarlık
• Özel ölçü dikilmiş elbiseler, perdeler
• Gravürlü takılar
• Özel tasarım mobilyalar
• Siparişe göre dikilen çarşaf, yastık, nevresim

6. Çabuk Bozulabilen veya Son Kullanım Tarihi Yakın Ürünler

Gıda ve taze ürünlerde iade hakkı kısıtlıdır.

• Süt, yoğurt, peynir gibi süt ürünleri
• Et, balık, tavuk ürünleri
• Sebze ve meyveler
• Dondurulmuş ürünler
• Açılmış kavanoz ve şişeler
• Bitki, çiçek

7. Zamanla Sınırlı Hizmet veya Ürünler

Belirli bir tarihte gerçekleşecek hizmetlerde cayma hakkı yoktur.

• Konser, tiyatro bileti
• Otel rezervasyonları (esnek olmayanlar)
• Uçak, otobüs biletleri (firmaya bağlı olarak değişir)
• Online sınav giriş kodları

8. Karma ve Ayrılamayan Ürünler

Teslimden sonra başka ürünlerle karışan ve ayrıştırılması teknik olarak imkânsız olanlar.

• Özel karışım gıda ürünleri (siparişle yapılan granola, karışık baharat paketleri)
• Açılmış tohum, gübre karışımları
• Karışım tekstil ürünleri (kişiye özel tasarlanmış patchwork)

Bu da ilginizi çekebilir: E-ticarette En Sık Yapılan Hatalar

Yasal Dayanak Nedir?

Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği’nin 15. Maddesi, istisna ürünleri açıkça belirtir. Satıcıların da alıcıları bu konuda ön bilgilendirme ile açıkça bilgilendirmesi gerekir. Aksi takdirde tüketici iade hakkını kullanabilir.

Satıcılar Ne Yapmalı?

İade süreçlerinin şeffaf ve yasalara uygun yürütülmesi, markaya olan güveni artırır. Satıcı olarak dikkat etmeniz gereken bazı önemli noktalar şunlardır:

• Ürünün iade dışı bir ürün olduğunu, ürün açıklamasında açık şekilde belirtin. “Hijyen nedeniyle iadesi mümkün değildir” gibi uyarılar eklemek faydalı olacaktır.
• Bazı ürünler ambalajı açılmadan iade edilebilir. Ancak ambalaj açıldığında hijyen nedeniyle iade edilemez hale geliyorsa, bu detayı belirtmek yasal olarak zorunludur.
• Müşteri ödeme yapmadan önce ön bilgilendirme formu ve mesafeli satış sözleşmesini onaylamalıdır. Bu belgelerde iade edilmeyen ürünler mutlaka yer almalıdır.
• İade edilmeyen ürünlerle ilgili sıkça gelen sorulara karşı müşteri temsilcilerinizin bilgili ve çözüm odaklı olması önemlidir. Yanlış anlaşılmalar marka itibarını zedeleyebilir.

Tüketiciler Ne Bilmeli?

Alıcılar da haklarını bilirken bazı ürünlerde iade hakkının sınırlı olduğunu unutmamalıdır:

• Ürünü satın almadan önce iade koşullarını mutlaka okuyun.
• Hijyen, sağlık veya özel üretim gibi durumlar söz konusuysa, ürünü iade edemeyebilirsiniz.
• Ambalajı açılmış ürünlerde genellikle iade hakkınız ortadan kalkar.

Açılmış kozmetik ürünü iade edilebilir mi?

Sağlık ve hijyen nedeniyle ambalajı açılmış kozmetik ürünlerde cayma hakkı kullanılamaz.

Kişiye özel baskılı tişört iade edilir mi?

Kişiye özel üretilen ürünler iade kapsamında değildir.

İadesi kabul edilmeyen ürün satıcının hatasıyla geldiyse ne olur?

Eğer ürün yanlış, kusurlu ya da eksik geldiyse bu durumda ayıplı mal kapsamında işlem yapılır ve iade hakkı doğar.

e-Ticaret iade süreci, alıcı ve satıcı arasında güvene dayalı bir ilişkidir. Ancak bazı ürünlerde bu sürecin yasal olarak kısıtlı olduğunu bilmek, olası anlaşmazlıkların önüne geçer. Satıcılar için açık ve şeffaf bilgi vermek, tüketiciler içinse alışveriş yapmadan önce iade şartlarını dikkatlice okumak bu süreçte büyük önem taşır.