Borsa Terimleri ve Anlamları

Borsa, yatırımcılar için büyük fırsatlar sunan ancak aynı zamanda riskler içeren bir finansal piyasadır. Yatırımcılar, hisse senetleri, tahviller, emtialar ve döviz çiftleri gibi çeşitli enstrümanlarla işlem yapabilirler. Ancak borsada başarılı olabilmek için temel terimlere hâkim olmak büyük önem taşır. Bu yazıda, borsada en çok kullanılan terimleri detaylı bir şekilde açıklayacak ve borsaya yeni başlayanların merak ettiği bazı özel kavramları ele alacağız.

Borsada Kullanılan Temel Terimler

1. Borsa Nedir?

Borsa, alıcı ve satıcıların bir araya gelerek hisse senedi, tahvil, emtia, döviz ve türev ürünler gibi finansal varlıkların alım-satımını yaptığı organize bir piyasadır. Türkiye'de borsa işlemleri Borsa İstanbul (BIST) üzerinden gerçekleştirilir.

2. Hisse Senedi Nedir?

Bir şirketin ortaklık paylarını temsil eden ve yatırımcılara belirli haklar tanıyan menkul kıymetlerdir. Hisse senedi satın alan bir yatırımcı, ilgili şirketin ortağı olmuş olur.

3. Endeks Nedir?

Belirli kriterlere göre seçilmiş hisse senetlerinden oluşan bir portföyün performansını ölçen göstergeye denir. Türkiye’de en popüler borsa endeksleri BIST 100, BIST 30 ve BIST 50’dir.

4. Lot Nedir?

Borsada işlem gören hisse senetlerinin en küçük işlem birimine "lot" denir. 1 lot, genellikle 1 hisse senedine eşittir, ancak bazı özel durumlarda değişkenlik gösterebilir.

5. Emir Tipleri

Borsada işlem yapmak için verilen talimatlara emir denir. En yaygın emir türleri şunlardır:

Piyasa Emri: Mevcut en iyi fiyat üzerinden alım-satım yapmak için verilen emir.

Limit Emir: Belirlenen fiyat seviyesinden işlem gerçekleştirmek için verilen emir.

Stop Emir: Fiyat belirli bir seviyeye ulaştığında aktif olan emir türü.

Bu da ilginizi çekebilir: Borsaya Sıfırdan Nasıl Başlanır?

Borsada Sıkça Sorulan Terimler ve Anlamları

1. Borsada Stop Olmak Ne Demek?

Borsada stop olmak, yatırımcının belirli bir zarar seviyesinde işlemi sonlandırması anlamına gelir. Özellikle ani fiyat hareketlerine karşı riskleri minimize etmek için stop-loss emri verilir. Stop seviyesini belirlerken teknik analizden faydalanmak, zararları kontrol altında tutmak açısından önemlidir.

2. Borsada Stop Loss Nasıl Yapılır?

Stop-loss (zarar durdurma), yatırımcının önceden belirlediği bir fiyat seviyesine ulaşıldığında otomatik olarak pozisyonunu kapatmasını sağlayan emir türüdür. Stop-loss işlemi şu şekilde gerçekleştirilir:

1. Alım yapılan hisse veya enstrüman için zarar edilmesi halinde çıkılacak bir fiyat belirlenir.
2. Aracı kurumun işlem platformunda "Stop-Loss" veya "Zarar Durdur" seçeneği işaretlenir.
3. Belirlenen stop fiyatı girilir ve emir borsaya iletilir.

Bu yöntem, ani fiyat düşüşlerinden kaynaklanan büyük kayıpları önlemek için kullanılır.

3. Borsada Açığa Satış Ne Demek?

Açığa satış, yatırımcının sahip olmadığı bir hisse senedini ödünç alarak satması ve fiyat düştüğünde daha düşük fiyattan geri alarak kâr elde etmesi işlemidir. Açığa satış genellikle düşen piyasalarda kazanç sağlamak için kullanılır. Ancak, yüksek risk içerdiğinden SPK tarafından belirli kurallara tabi tutulmuştur.

4. Borsada Tahtacı Ne Demek?

Tahtacı, bir hisse senedinin fiyatını manipüle ederek yönlendirmeye çalışan kişi veya gruplara verilen isimdir. Tahtacılar, genellikle düşük hacimli hisselerde alım-satım yaparak fiyatları kendi lehlerine hareket ettirebilirler.

5. Borsada KY Ne Demek?

KY, “küçük yatırımcı” anlamına gelen bir kısaltmadır. Küçük yatırımcılar genellikle az miktarda sermaye ile borsada işlem yapan bireysel yatırımcılardır.

6. Borsada Hacim Nedir?

Hacim, belirli bir zaman diliminde bir hisse senedinin kaç adet işlem gördüğünü gösterir. Hacmin yüksek olması, o hissenin likiditesinin ve işlem yoğunluğunun fazla olduğunu gösterir.

7. Borsada Adet Nedir?

Adet, bir hisse senedinin işlem gördüğü lot sayısını ifade eder. Örneğin, bir hisse senedi gün içinde 100.000 adet işlem görmüşse, o hissenin hacmi 100.000 lot olarak kaydedilir.

8. Borsada AKD Ne Demek?

AKD, "Açığa Kullanılabilir Değer" anlamına gelir. Açığa satış yaparken yatırımcının kullanabileceği maksimum işlem büyüklüğünü gösterir.

9. Borsada Rüçhan Nedir?

Rüçhan hakkı, mevcut hissedarların, şirketin yeni hisse ihracı yapması durumunda öncelikli olarak hisse satın alma hakkıdır. Bu hak, hissedarların mevcut ortaklık paylarını korumalarını sağlar.

10. Borsada KAP Ne Demek?

KAP, Kamuyu Aydınlatma Platformu’nun kısaltmasıdır. Türkiye'deki şirketlerin yatırımcılara yönelik finansal bilgilerini ve önemli duyurularını paylaştıkları platformdur.

11. Borsada Marj Ne Demek?

Marj, yatırımcının bir işlemi gerçekleştirmek için sahip olması gereken minimum teminat miktarını ifade eder. Özellikle vadeli işlemlerde marj oranları büyük önem taşır.

12. Borsada Momentum Nedir?

Momentum, bir hissenin fiyat hareketlerindeki ivmeyi ölçen bir göstergedir. Yükselen momentum, hissenin güçlü bir alım baskısı altında olduğunu gösterirken, düşen momentum satıcıların piyasaya hakim olmaya başladığını gösterir.

Borsa, yatırımcılar için büyük fırsatlar sunduğu kadar ciddi riskler de barındıran bir piyasadır. Bu yüzden temel borsa terimlerini bilmek, doğru analiz yaparak bilinçli yatırım kararları almak açısından son derece önemlidir.