Sosyal Medya Suçları ve Cezaları

17-01-2025

---

İnternetin hızla yaygınlaşması ve sosyal medyanın günlük hayatımızın ayrılmaz bir parçası haline gelmesiyle birlikte, bu platformlar üzerinden işlenen suçlar da dikkat çekici bir şekilde artış göstermiştir. Sosyal medya, kullanıcılarına pek çok kolaylık sunarken, aynı zamanda suçların işlenmesi için yeni bir mecra yaratmıştır. Bu yazımızda, sosyal medya suçları ve bu suçların karşılığı olan cezaları detaylı bir şekilde ele alacağız. Ayrıca yazının sonunda bu tür suçlardan korunma yolları ve yapılması gerekenler hakkında öneriler bulabilirsiniz.

Sosyal Medya Suçları Nelerdir?

Sosyal medya suçları, Türk Ceza Kanunu’nda (TCK) düzenlenen çeşitli suç tiplerinin sosyal medya platformları üzerinden işlenmesi durumunda ortaya çıkan suçlardır. Bu suçlar arasında hakaret, tehdit, cinsel taciz, şantaj, çocuk istismarı ve kişisel verilerin hukuka aykırı paylaşılması gibi suçlar bulunmaktadır. İşte sosyal medyada en sık rastlanan suçlar ve cezaları:

İntihara Yönlendirme Suçu (TCK m. 84)

İntihara yönlendirme, başkasını intihara teşvik etmek, azmettirmek veya yardımda bulunmak anlamına gelir. Sosyal medya üzerinden bir kişiyi intihara teşvik etmek, yazılı, sesli veya görüntülü içeriklerle yapılabilir.

Örneğin, bir kullanıcı X veya Instagram üzerinden bir başka kişiye "Bu kadar acı çekeceğine ölmek daha iyi" gibi cümleler yazarsa, bu intihara yönlendirme suçuna girer.

İntihara Yönlendirmenin Cezası:

• Başkasını intihara azmettiren, teşvik eden, veya yardım eden kişi 2 ila 5 yıl hapis cezası alır.
• Eğer intihar gerçekleşirse, ceza 4 ila 10 yıl hapis olarak artar.
• Alenen teşvik edilmesi durumunda ceza 3 ila 8 yıl hapis olacaktır.
• Cebir veya tehdit kullanarak işlenirse, fail kasten öldürme suçundan sorumlu tutulur.

Çocukların Cinsel İstismarı Suçu (TCK m. 103)

Sosyal medya üzerinden çocuklara yönelik cinsel istismar, ciddi bir suçtur. Çocuklara cinsel içerikli mesajlar göndermek, onları cinsel eyleme teşvik etmek, bu suçları oluşturur.

Örneğin, bir yetişkin sosyal medya üzerinden bir çocuğa cinsel içerikli fotoğraf gönderirse, bu suç sayılır.

Çocukların Cinsel İstismarı Suçunun Cezası:

• Çocuğa cinsel istismarda bulunan kişi 8 ila 15 yıl hapis cezası alır.
• Eğer mağdur 12 yaşından küçükse, ceza 10 yıl olabilir.
• Sarkıntılık düzeyindeki suçlarda ceza 3 ila 8 yıl hapis ile sınırlıdır.

Cinsel Taciz Suçu (TCK m. 105)

Cinsel taciz, bir kişiyi cinsel amaçlı rahatsız etmek anlamına gelir. Sosyal medya üzerinden gönderilen uygunsuz mesajlar veya cinsel içerikli paylaşımlar bu suç kapsamında yer alır.

Örneğin, bir kullanıcı Facebook üzerinden başka birine cinsel içerikli yorumlar yaparsa, bu cinsel taciz suçunu oluşturur.

Cinsel Taciz Suçunun Cezası:

• Mağdurun şikayeti üzerine fail 3 ay ila 2 yıl hapis cezasına çarptırılır.
• Çocuğa karşı işlenmişse, ceza 6 ay ila 3 yıl hapis olacaktır.
• Suç, kamu görevi veya aile ilişkisi gibi kolaylıklarla işlenmişse, ceza yarı oranında artırılır.

Tehdit Suçu (TCK m. 106)

Tehdit, bir kişiyi hayatına, malına veya bedenine zarar vereceği ile korkutmak anlamına gelir. Sosyal medya üzerinden yapılan tehditler de bu suçu oluşturur.

Örneğin, bir Instagram kullanıcısı, başka birine "Sana zarar vereceğim" gibi bir tehdit mesajı gönderirse, bu tehdit suçuna girer.

Tehdit Suçunun Cezası:

• Basit tehditlerde ceza 6 ay ila 2 yıl hapis olabilir.
• Eğer tehdit silahla yapılırsa, ceza 2 ila 5 yıl hapis olarak artırılır.
• Ayrıca, suç örgütü adına yapılmış tehditlerde de ceza artırılabilir.

Şantaj Suçu (TCK m. 107)

Şantaj, bir kişiyi şeref veya saygınlığını hedef alarak haksız bir çıkar sağlamak için tehdit etmek anlamına gelir. Sosyal medya üzerinden şantaj, birinin mahrem bilgilerini ifşa etmekle tehdit ederek maddi çıkar sağlama amacını güdebilir.

Örneğin, bir kişi başka birine ait özel fotoğrafları yayımlamakla tehdit ederek para talep ederse, bu şantaj suçunu oluşturur.

Şantajın Cezası:

• Şantaj suçunun cezası 1 ila 3 yıl hapis ve 5 bin güne kadar adli para cezası ile sonuçlanır.
• Eğer şantaj, kişinin şerefine zarar vermek amacıyla yapılırsa, ceza aynı şekilde uygulanır.

Hakaret Suçu (TCK m. 125)

Bir kişiye yönelik onur, şeref veya saygınlığı zedeleyici ifadeler kullanılması, üç aydan iki yıla kadar hapis veya adli para cezasıyla cezalandırılır.

Örneğin X veya Instagram üzerinden yapılan rencide edici yorumlar, bu kapsamda değerlendirilebilir.

Sosyal Medya Üzerinden Hakaret Suçunun Cezası

• Kamu görevlisine karşı görevinden dolayı işlenirse, ceza bir yıldan az olamaz.
• Hakaret suçunun alenen (örneğin sosyal medya üzerinden) işlenmesi halinde ceza artırılır.

Bu da ilginizi çekebilir: Meslek Hastalığına Yakalananların Sosyal Güvenlik Hakları

Cumhurbaşkanına Hakaret Suçu ve Cezası (TCK m. 299)

Cumhurbaşkanına yönelik hakaret eden kişiler, bir yıldan dört yıla kadar hapis cezasına çarptırılır. Suç alenen işlenmişse ceza artırılır.

Örneğin, sosyal medya platformlarında yapılan uygunsuz yorum veya paylaşımlar bu suç kapsamında değerlendirilebilir. Ancak bu suçla ilgili soruşturma açılması, Adalet Bakanlığı'nın iznine bağlıdır.

Haberleşmenin Gizliliğini İhlali Suçu (TCK m. 132)

Bir kişinin haberleşme içeriklerini hukuka aykırı olarak paylaşması, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır. İçeriğin kaydedilmesi ya da basın-yayın yoluyla paylaşılması durumunda ceza artırılır.

Örneğin, WhatsApp, Instagram veya diğer sosyal medya platformlarında yapılan özel konuşmaların ekran görüntülerinin rıza olmaksızın paylaşılması bu kapsama girer.

Özel Hayatın Gizliliğini İhlali Suçu Nedir? (TCK m. 134)

Kişilerin özel hayatına ilişkin görüntü veya ses kayıtlarını hukuka aykırı şekilde paylaşanlara, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası verilir.

Örneğin bir kişiye ait özel görüntülerin, onun rızası olmadan sosyal medya hesaplarında paylaşılması bu suçu oluşturur.

Kişisel Verilerin Kaydedilmesi Suçu(TCK m. 135)

Kişisel verileri hukuka aykırı olarak kaydeden veya paylaşan kişiler, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasına çarptırılır.

Örneğin bir kişinin açık rızası olmaksızın, özel bilgilerini içeren içeriklerin (örneğin adres, telefon numarası) sosyal medya platformlarında yayınlanması bu suçun işlenmesine neden olur.

Sosyal Medyada Dolandırıcılık Suçu (TCK m. 157)

“Hileli davranışlarla bir kimseyi aldatıp, onun veya başkasının zararına olarak, kendisine veya başkasına bir yarar sağlayan kişiye bir yıldan beş yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adlî para cezası verilir.”

Örneğin, sahte sosyal medya profilleriyle ürün satışı vaadiyle ödeme alıp ürün teslim etmemek, “hediye çekilişi” adı altında kişisel verileri ele geçirmek veya sahte yatırım önerileri sunarak para toplamak gibi eylemler dolandırıcılık suçu kapsamına girer.

Sosyal Medyada Dolandırıcılık Suçunun Cezası:

• Fail, 1 ila 5 yıl hapis ve 5 bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.
• Suç, nitelikli halleriyle işlenirse ceza daha ağır olabilir.

Halk Arasında Korku ve Panik Yaratmak Amacıyla Tehdit Suçu(TCK m. 213)

“Halk arasında endişe, korku ve panik yaratmak amacıyla hayat, sağlık, vücut veya cinsel dokunulmazlık ya da malvarlığı bakımından alenen tehditte bulunan kişi, iki yıldan dört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Suçun silahla işlenmesi halinde, verilecek ceza, kullanılan silahın niteliğine göre yarı oranına kadar artırılabilir.”

Örneğin, bir sosyal medya platformunda "şu tarihte şu yerde saldırı olacak" gibi asılsız tehditlerde bulunmak veya halk sağlığını tehdit eden sahte bilgiler yayarak korku yaratmak bu suç kapsamındadır.

Halk Arasında Korku ve Panik Yaratmak Amacıyla Tehdit Suçu Cezası:

• Fail, 2 ila 4 yıl hapis cezası ile cezalandırılır.
• Suç silahla işlenirse ceza yarı oranında artırılır.

Suç İşlemeye Tahrik Suçu (TCK m. 214)

“Suç işlemek için alenen tahrikte bulunan kişi, altı aydan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Halkın bir kısmını diğer bir kısmına karşı silahlandırarak, birbirini öldürmeye tahrik eden kişi, on beş yıldan yirmi dört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Tahrik konusu suçların işlenmesi halinde, tahrik eden kişi, bu suçlara azmettiren sıfatıyla cezalandırılır.”

Örneğin, kitleleri suça teşvik eden çağrılar yapmak, şiddet içerikli eylemlere katılma çağrısında bulunmak veya belirli bir grubu hedef alarak saldırıya yönlendirmek bu suç kapsamına girer.

Suç İşlemeye Tahrik Suçunun Cezası:

• Genel tahrik durumunda ceza 6 ay ila 5 yıl hapis.
• Eğer tahrik, halkın bir kısmını silahlandırarak öldürmeye yönelik olursa ceza 15 ila 24 yıl hapis.

Suç ve Suçluyu Övme Suçu (TCK m. 215)

“İşlenmiş olan bir suçu veya işlemiş olduğu suçtan dolayı bir kişiyi alenen öven kimse, bu nedenle kamu düzeni açısından açık ve yakın bir tehlikenin ortaya çıkması hâlinde, iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.”

Örneğin sosyal medyada bir suçluyu kahraman ilan etmek, işlediği suçtan dolayı övmek veya suç teşkil eden eylemleri haklı gösteren paylaşımlar yapmak bu suç kapsamındadır.

Suç ve Suçluyu Övme Suçunun Cezası:

• Fail, 2 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

Halkı Kin ve Düşmanlığa Tahrik veya Aşağılama Suçu (TCK m. 216)

“Halkın sosyal sınıf, ırk, din, mezhep veya bölge bakımından farklı özelliklere sahip bir kesimini, diğer bir kesimi aleyhine kin ve düşmanlığa alenen tahrik eden kimse, bu nedenle kamu güvenliği açısından açık ve yakın bir tehlikenin ortaya çıkması halinde, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.”

Örneğin belirli bir dini grubu, mezhebi ya da etnik kökeni hedef alan nefret söylemi paylaşmak veya aşağılayıcı ifadeler kullanmak bu suç kapsamındadır.

Halkı Kin ve Düşmanlığa Tahrik veya Aşağılama Suçu Cezası:

• Kin ve düşmanlığa tahrik eden fail, 1 ila 3 yıl hapis cezası alır.
• Halkın bir kesiminin dini değerlerini aşağılayan kişi, 6 ay ila 1 yıl hapis ile cezalandırılır.

Kanunlara Uymamaya Tahrik Suçu (TCK m. 217)

“Halkı kanunlara uymamaya alenen tahrik eden kişi, tahrikin kamu barışını bozmaya elverişli olması halinde, altı aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır.”

Örneğin, vergi vermemeye teşvik eden çağrılar yapmak, yasal yükümlülükleri yerine getirmemeye yönelik kışkırtıcı paylaşımlar yapmak bu suç kapsamındadır.

Kanunlara Uymamaya Tahrik Suçunun Cezası:

• Fail, 6 ay ila 2 yıl hapis veya adli para cezası alır.

Hayasızca Hareketler Suçu (TCK m. 225)

“Alenen cinsel ilişkide bulunan veya teşhircilik yapan kişi, altı aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.”

Örneğin, sosyal medya platformlarında müstehcen görüntüler paylaşmak, teşhircilik yapmak veya bu tür içeriklerin yayılmasına aracılık etmek bu suç kapsamında değerlendirilir.

Hayasızca Hareketler Suçunun Cezası:

• Fail, 6 ay ila 1 yıl hapis cezası ile cezalandırılır.

Sosyal Medyada Müstehcenlik Suçu (TCK m. 226)

Müstehcenlik suçu, genel ahlak ve toplum düzenini koruma amacıyla düzenlenmiştir. Suç, özellikle çocukların korunmasına yönelik olarak sıkı şekilde tanımlanmıştır. Sosyal medya üzerinden çocuklara müstehcen içerikler göndermek, bu içerikleri açıkça paylaşmak ya da yaymak bu suç kapsamına girer. Örneğin, sosyal medya platformlarında çocukların erişimine açık şekilde müstehcen videolar paylaşılması suç teşkil eder.

Örneğin,

• Bir kişinin sosyal medya hesabında çocukların görebileceği şekilde müstehcen görseller paylaşması.
• Müstehcen içerikli ürünlerin reklamının sosyal medyada yapılması.

Sosyal Medyada Hayasızlık Suçunun Cezası:

• Çocuklara yönelik müstehcen içerik sergileyen kişi 6 aydan 2 yıla kadar hapis ve adli para cezası alır.
• Müstehcen içerikleri basın ve yayın yoluyla yayanlar 6 aydan 3 yıla kadar hapis ve 5.000 güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.

Kumar Oynanması İçin Yer ve İmkân Sağlama Suçu (TCK m. 228)

Kumar oynanması için ortam veya araç sağlayan kişiler suç işlemiş sayılır. Sosyal medya platformları, kumar oynatmaya aracılık edebilecek bir alan sunabilir. Örneğin, sosyal medya grupları üzerinden sanal kumar oynanması için yer ayarlayan kişiler bu suçtan yargılanır. Ayrıca, bu suçun bilişim sistemleri aracılığıyla işlenmesi cezada ağırlaştırıcı sebep oluşturur.

Örneğin:

• Sosyal medya gruplarında kumar sitelerinin tanıtımını yapmak.
• Çocukların katılımını teşvik eden çevrim içi kumar etkinlikleri düzenlemek.

Cezası:

• Suçun temel hali için ceza 1 ila 3 yıl hapis ve en az 200 gün adli para cezasıdır.
• Eğer suç bilişim sistemleri üzerinden işlenmişse, ceza 3 ila 5 yıl hapis ve 1.000 günden 10.000 güne kadar adli para cezası olarak ağırlaştırılır.
• Çocukların kumar oynamasına olanak sağlanmışsa ceza bir kat artırılır.

Sosyal Medyada İftira Suçu (TCK m. 267)

İftira, bir kişiye bilerek asılsız suç isnat etmek veya yanlış bilgi yayarak mağduriyet yaratmaktır. Sosyal medya platformları, bu suçun işlenmesi için kolay bir ortam sağlayabilir. Anonim hesaplar üzerinden ya da doğrudan bir kişi hedef alınarak yapılan iftiralar bu madde kapsamında değerlendirilir.

Sosyal Medyada İftira Suçunun Örneği;

• Bir kişinin sahte belgelerle hırsızlık yaptığını iddia eden sosyal medya paylaşımları yapmak.
• Kişiyi küçük düşürmek amacıyla asılsız suçlamalarda bulunmak.

Sosyal Medyada İftira Suçunun Cezası:

• Fail, 1 ila 4 yıl hapis cezası alır.
• Eğer iftira sonucu mağdur hakkında hukuki bir yaptırım uygulanmışsa, ceza artırılır.

Devletin Egemenlik Alametlerini Aşağılama Suçu(TCK m. 300)

Türk Bayrağı veya İstiklal Marşı gibi milli değerlerin alenen aşağılanması, bu suçun temel unsurlarını oluşturur. Sosyal medya üzerinden bayrağı yırtma, yakma veya istiklal marşını aşağılayan paylaşımlar yapmak, suç teşkil eder. Bu tür paylaşımlar genellikle milli birlik ve beraberliğe zarar verme amacı taşır.

Örneğin:

• Türk Bayrağı’nın yakıldığı bir videoyu paylaşmak.
• İstiklal Marşı'nı alaycı bir dille aşağılama amacıyla düzenlenmiş içerikler paylaşmak.

Devletin Egemenlik Alametlerini Aşağılama Suçu Cezası:

• Türk Bayrağını aşağılama: 1 ila 3 yıl hapis.
• İstiklal Marşı’nı aşağılama: 6 ay ila 2 yıl hapis.
• Suç, yurtdışında bir Türk vatandaşı tarafından işlenmişse ceza %33 oranında artırılır.

Türk Milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devletini, Devletin Kurum ve Organlarını Aşağılama Suçu (TCK m. 301)

Bu suç, devletin temel kurumlarına yönelik aşağılama ve itibarsızlaştırma eylemlerini hedef alır. Sosyal medya platformlarında, Türk Milletini, devlet organlarını veya hükümeti aşağılayan paylaşımlar yapmak bu kapsamda değerlendirilebilir. Ancak eleştiri amacı taşıyan ve ifade özgürlüğü sınırları içinde kalan açıklamalar bu suçu oluşturmaz.

Türk Milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devletini, Devletin Kurum ve Organlarını Aşağılama Suçu Sosyal Medya Örneği:

• Devleti veya yargı organlarını hakaret içerikli sözlerle itibarsızlaştıran paylaşımlar yapmak.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi’ni alay konusu yapan görseller paylaşmak.

Türk Milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devletini, Devletin Kurum ve Organlarını Aşağılama Suçu Cezası:

• Türk Milletini veya devletin kurumlarını aşağılayan kişi 6 ay ila 2 yıl hapis cezası ile cezalandırılır.
• Soruşturma açılabilmesi için Adalet Bakanı’nın izni gereklidir.