İsteğe Bağlı Sigortalılık Nedir, Nasıl Yapılır?

İsteğe bağlı sigorta, bireylerin sosyal güvenlik haklarından yararlanabilmesi için prim ödeyerek uzun vadeli sigorta kollarına ve genel sağlık sigortasına dahil olmasına olanak tanıyan bir uygulamadır. Bu sistem sayesinde, bireyler belirli şartları sağladıkları takdirde, prim ödedikleri süre boyunca hem kendileri hem de ölüm durumunda hak sahipleri zorunlu sosyal sigortanın sunduğu tüm yardımlardan faydalanabilirler.

İsteğe Bağlı Sigorta Şartları Nelerdir?

Türkiye'de veya Türkiye'de ikamet ederken sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelerde bulunan Türk vatandaşlarının isteğe bağlı sigortalı olabilmesi için gereken şartlar şunlardır:

1. 18 yaşını doldurmuş olmak.
2. 5510 sayılı Kanuna tabi zorunlu sigorta kapsamına girecek şekilde çalışmamak.
3. Ay içinde 30 günden az çalışmak ya da tam gün çalışmamak.
4. Kendi sigortalılığı nedeniyle malullük veya yaşlılık aylığı almıyor olmak.
5. İsteğe bağlı sigorta talep dilekçesiyle Kuruma başvuruda bulunmak.

Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığı şartı bulunmamakta, ancak Türkiye'de ikamet etme şartı vardır. Ayrıca, 5510 sayılı Kanun'un 5'inci maddesinin (a), (b) ve (e) bentlerine tabi olanlar için de isteğe bağlı sigortalılık mümkündür. Sosyal güvenlik sözleşmesi olmayan ülkelerde çalışan Türk işçileri için Türkiye'de ikamet şartı aranmaz.

Bu da ilginizi çekebilir: Çalışmadan Emekli Olunur Mu?

İsteğe Bağlı Sigorta Başvurusu Nasıl Yapılır?

İsteğe bağlı sigortalı olmak isteyen bireyler, Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği ekinde yer alan "İsteğe Bağlı Sigorta Giriş Bildirgesi" ile ikamet ettikleri Sosyal Güvenlik Merkezlerine başvurabilirler. E-devlet üzerinden başvuruda bulunmak isteyenler, "isteğe bağlı ilk tescil kaydı" bölümünden işlem yapabilirler. Daha önce sigortalı olanlar ise talep dilekçesi ile başvuruda bulunabilirler.

İsteğe Bağlı Sigorta Primi Ne Kadar?

2024 yılında isteğe bağlı sigorta primleri, sigortalının beyan ettiği kazanca göre hesaplanır. Sigorta primi, kazanç alt ve üst sınırı arasında belirlenen günlük kazancın %32'si olarak hesaplanır. Bu oranın %20'si malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası primine, %12'si ise genel sağlık sigortası primine ayrılır. Ayrıca, ay içinde 30 günden az çalışanlar ve kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışanlar için işsizlik sigortası prim oranı toplam %35'tir.

2024 yılı için sigorta primine esas kazanç sınırları:

• Günlük Kazanç Alt Sınırı: 666,75 TL
• Günlük Kazanç Üst Sınırı: 5.000,63 TL
• Aylık Kazanç Alt Sınırı: 20.002,50 TL
• Aylık Kazanç Üst Sınırı: 150.018,90 TL

İsteğe Bağlı Sigorta Ne Zaman Başlar ve Sona Erer?

İsteğe bağlı sigortalılık, başvuru tarihinden itibaren bir gün sonra başlar. Sona ermesi durumları ise:

• İsteğe bağlı sigortalılığı sonlandırma talebinde bulunanların prim ödenmiş son günü takip eden günden,
• Aylık talebinde bulunanların aylığa hak kazandığı tarihten itibaren,
• Ölen sigortalının ölüm tarihinden itibaren sona erer.

Bu da ilginizi çekebilir: Ev Hizmetlerinde Çalışanların Sigortalılığı

Yurt Dışında Çalışan Türk İşçiler İçin İsteğe Bağlı Sigortalılık

Türkiye ile sosyal güvenlik sözleşmesi bulunmayan ülkelerde çalışan Türk işçileri isteğe bağlı sigortalı olabilirler. İkamet şartı aranmaz ve primler Türkiye’deki sosyal güvenlik il müdürlüklerinde takip edilir.

Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

İsteğe bağlı sigorta primleri, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları ile genel sağlık sigortası uygulamalarında dikkate alınır.

Kısa vadeli sigorta uygulamaları bu primlerle değerlendirilmez.

İsteğe bağlı sigortalılar, bakmakla yükümlü oldukları kişilere rağmen genel sağlık sigortalısı sayılır ve prim ödemekle yükümlüdürler.

Bu da ilginizi çekebilir: Erken Emeklilik Nedir, Erken Emeklilik Şartları Nelerdir?