EYT Nedir, Kimler EYT'den Yararlanabilir?

2023 yılı seçimleriyle birlikte EYT düzenlemesi meclisten geçti. Önemli gündem maddelerinden biri olan EYT’nin kimleri kapsadığı, düzenlemeden kimlerin yararlanacağı ise merak konusu. Aslında EYT düzenlemesi prim gününü doldurduğu halde çalışmaya devam eden pek çok kişiyi ilgilendiren konular arasında. Peki, EYT nedir? EYT’den yararlanamayanlar ne yapmalı? EYT hakkında merak ettiğiniz tüm detaylara gelin, birlikte bakalım...

EYT Nedir?

Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) uzun süredir pek çok kişinin beklediği bir yasal düzenleme olarak bilinir. 8 Eylül 1999 yılından önce iş başı yapan sigortalıların prim gününü ve sigorta süresini doldurmasına rağmen yaş haddinden dolayı emekli olamamasını ifade eder. EYT sorunu 1999 yılında gerçekleştirilen bir sigorta düzenlemesine bağlı olarak ortaya çıkmıştır.

1999 yılında emekli olmak için sigorta süresini ve prim gün sayısını doldurmak yeterli görülüyordu. Ancak 1999 yılında çıkarılan yeni bir yasa ile çalışanlara emeklilik için sigorta süresi ve prim gün sayısının yanı sıra yaş şartı da getirildi. Bu şarttan dolayı çalışanlar sigorta süresi ve prim gün sayısını doldurmasına rağmen gereken yaş sınırını sağlamadığından emekli olamıyordu.

2023 yılında TBMM’den geçen yasal düzenleme ile EYT’lilerin emekli olmasının önündeki yaş şartı engeli kaldırıldı. Böylece 8 Eylül 1999 yılı öncesinde sigortası olan, prim gün sayısını dolduran çalışanlar emekli olmaya hak kazandı. Ancak bu seferde 1999 yılı sonrasında sigortalı olan çalışanların ne zaman emekli olabileceği tartışmaları gündeme geldi.

EYT'den Emekli Olmak İçin Kaç Gün Prim Gerekiyor?

EYT’den emekli olmak için çalışanların yasaya göre belirli şartları taşıması gerekiyor. EYT’den emekli olmak için çalışanın sağlaması gereken şartlar ise şu şekildedir:

• 9 Eylül 1999 yılı öncesinde çalışan kişinin sigortası başlamış olmalı.
• Kadınlarda en az 20, erkeklerde 25 yıl sigortalılık süresi tamamlanmalı.
• Prim olarak 5000 ile 5975 arasında kademeli gün sayısı doldurulmalı.

1999 ve 2008 Arası Sigortalı Olanlar Ne Zaman Emekli Olacak?

EYT 9 Eylül 1999 yılı öncesinde sigortalı olanları kapsar. 1999 ve 2008 arası sigortalı olanların ise ne zaman emekli olacakları merak konusu. 1999 yılında getirilen düzenleme, 2008’e kadar sigortalı işe başlayan kadın erkek pek çok çalışana emekli olmak için birtakım şartlar getirmiştir. Özellikle 1999 yılı öncesinde çalışanlara göre kadın ve erkeklerde emekli olma yaşı ileri çekilmiştir. Böylece 1999 yılından önce ve sonra çalışmaya başlayan kitle arasında emekli olmak için önemli farklılıklar ortaya çıkmıştır.

9 Eylül 1999 yılında önce sigortalı olan çalışanlar emeklilik için oldukça şanslı. Bu tarihten sonra sigortalı olanlarda ise prim gün sayısının yanı sıra yaş da önemli bir faktör. Çalışan sigorta süresini doldursa bile belirli yaştan önce emekli olma hakkına sahip değil. 1999 yılı sonrasında emeklilik için en az 4500 prim gününü dolduranlar ve en az 25 yıl sigortalı olanlarda; kadınlar 58, erkekler 60 yaşını tamamladıklarında emekli olabilecekler.

1999 ve 2008 Arası Sigortalı Olanlar İçin Düzenleme Torba Yasada Var mı?

1999 ve 2008 arası sigortalı olan çalışanlar da emeklilik şartları için EYT’lilere tanınan haklardan yararlanmak istiyor. Bunun için kademeli emeklilik konusu gündemde. Yeni çıkarılacak torba yasada bu konuda adımlar atılması bekleniyor. Yasal düzenleme kapsamında 1999 ve 2008 arasında sigortası başlayan çalışanların emeklilik şartlarında yaş sınırı ile ilgili iyileştirme yapılacağı düşünülüyor. Bu düzenlemeyle birlikte yaş sınırı kaldırıldığı takdirde 1999 ve 2008 yılları arasında işbaşı yapan sigortalı çalışanlar prim gün sayısı ve sigorta süresi tamamlarsa emekliliği hak edebilecek.

Her EYT'li Emekli Olurken Kıdem Tazminatı Alır mı?

EYT’liler kıdem tazminatı olarak prim gün sayısı ve günlük brüt ücret üzerinden hesaplanan belirli hakediş kazanır. Kıdem tazminatını EYT’den emekli olan herkes alabilir. Ancak emekli olmayıp çalışmaya devam edenler için durum biraz daha farklı. Bu kişiler kıdem tazminatı alarak emekli olduktan sonra çalıştıkları her yıl için işten ayrılırken belirli bir ödenek alacaklar. Emekli olan çalışanlar kıdem tazminatının yanı sıra EYT emekli maaşı da alabilirler.

EYT'den Yararlananlara Askerlik ve Doğum Borçlanması Yapılabilir mi?

EYT’den yararlanmak isteyen ancak eksik prim günü bulunan 1999 öncesi sigortalı çalışanlar doğum ve askerlik borçlanması ile emekliliğe hak kazanabilir. Sigortalı olmadan önce doktora öğrenimi veya tıpta uzmanlık yapanlar, er, erbaş veya subay olarak silah altında bulunanlar, vatani görevini yapanlar, doğum yapan kadın çalışanların borçlanma gün sayısı kadar sigorta başlangıcı geri çekilir. Böylece sigortalılık süresi ve prim gün sayısında eksik günlerin tamamlanma imkanı söz konusu olur. Borçlanma ile gün sayısını tamamlayarak EYT başvurusu yapabilirsiniz.

Kamu Çalışanları EYT'den Yararlanabilir mi?

EYT’den kimler faydalanabilir sorusu kamu çalışanları tarafından sıklıkla merak edilen bir konu. Kamu çalışanları EYT’den yararlanabilir. Ancak memurların EYT’den yararlanması için 9 Eylül 1999 öncesinde devlet memuru veya BAĞ-KUR’lu olarak sigorta başlangıcının yapılmış olması gerekir. EYT için gerekli şartları taşıyan tüm memurlar emekli olmaya hak kazanır. Kamu çalışanı olarak EYT sorgulama ile gerekli şartları sağlayıp sağlamadığınızı öğrenebilirsiniz.

Torba Yasada 2000 Sonrası Emeklilik Var mı?

EYT’lilerin emekli olmasından sonra torba yasada da 1999 ve 2008 yılı arasında sigorta girişi olanlar çalışanlar için kademeli emeklilik düzenlemesinin yapılması bekleniyor. Torba yasada yer alması beklenen düzenlemeye göre 2000 sonrası için de emeklilik söz konusu olabilir. Gerekli prim sigorta ve gün sayısını dolduran, sigortası 2008 yılı öncesinde başlayan çalışanlar da düzenlemeden faydalanabilir. Düzenleme 2008 sonrası sigortalı olan çalışanları kapsamıyor.

EYT'yi Kaçıranlar Ne Yapabilir?

Prim gün sayısı eksikliğinden dolayı EYT’yi kaçırdıysanız İş Mahkemesine dava açabilirsiniz. Ayrıca yeni torba yasa ile çıkabilecek kademeli emeklilik şartlarından da yararlanabilirsiniz.