2025 Yılı İdari Para Cezaları

5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu kapsamında idari para cezaları hakkında detaylı yazı;

Sigortalı işe giriş bildirgesinin verilmemesi veya geç verilmesi cezası

İşe giriş bildirgesi, işe başlamadan önce verilmelidir. Verilmediği takdirde:

Normal dönemde tespit edilirse: Asgari ücretin 1 katı.

Denetim veya kontrol sırasında tespit edilirse: Asgari ücretin 2 katı.

Çalışan bildiriminin sahte olduğu tespit edilirse: Asgari ücretin 5 katı. 

İşten ayrılış bildirgesinin süresinde verilmemesi cezası

İşten ayrılış bildirgesinin süresinde verilmemesi durumunda asgari ücretin 1/10’u oranında ceza uygulanır.

Aylık prim ve hizmet belgelerinin (APHB) süresinde verilmemesi cezası

Hiç verilmezse: Belgede kayıtlı her bir sigortalı için asgari ücretin 2 katı.

Geç verilirse: Belgede kayıtlı her bir sigortalı için asgari ücretin 1/5’i.

Kayıt dışı sigortalı çalıştırma tespiti cezası

Her bir kayıt dışı çalışan için asgari ücretin 2 katı ceza uygulanır.

Prime esas kazançların eksik bildirilmesi cezası

Eksik bildirim yapılması durumunda her bir sigortalı için asgari ücretin 2 katı ceza uygulanır.

Sahte sigortalı bildirimi yapılması cezası

Sahte sigortalı bildirimi yapan işverenler için sigortalı başına asgari ücretin 5 katı ceza uygulanır.

İş kazası veya meslek hastalığının zamanında bildirilmemesi cezası

Bildirim yapılmaması durumunda asgari ücretin 2 katı ceza uygulanır.

İşyeri tescilinin yapılmaması cezası

İşyerini tescil ettirmeyen işverenler için asgari ücretin 2 katı ceza uygulanır.

Denetim sırasında bilgi veya belge verilmemesi cezası

Denetim veya kontrol sırasında talep edilen belgelerin ibraz edilmemesi durumunda asgari ücretin 2 katı ceza uygulanır.

Çalışanların sigorta primlerinin zamanında ödenmemesi cezası

Süresinde ödenmeyen sigorta primleri için her ay için %2 oranında gecikme cezası uygulanır.

Geçici iş göremezlik ödeneği bildirimlerinin yapılmaması cezası

Bu bildirimlerin yapılmaması durumunda asgari ücretin 1/10’u oranında ceza uygulanır.

Sigortalıların işe giriş bildirgesinin internet ortamında yapılmaması cezası

Sigortalı işe giriş bildirgesini kağıt ortamında veren işverenlere asgari ücretin 1/8’i oranında ceza uygulanır.

Sigortalıların meslek kodlarının yanlış bildirilmesi cezası

Meslek kodlarının yanlış bildirilmesi durumunda her bir sigortalı için asgari ücretin 1/10’u ceza olarak uygulanır.

Bu da ilginizi çekebilir: Meslek Hastalığına Yakalananların Sosyal Güvenlik Hakları

Prim tahakkuk belgelerinin saklanmaması veya yok edilmesi cezası

Belgelerin yok edilmesi durumunda asgari ücretin 3 katı oranında ceza uygulanır.

İşyeri bildirgesinin süresinde verilmemesi cezası

İşyeri bildirgesinin süresinde verilmemesi durumunda asgari ücretin 3 katı ceza uygulanır.

Kontrolsüz veya kayıtsız yabancı işçi çalıştırılması cezası

Her bir kayıtsız yabancı çalışan için asgari ücretin 2 katı ceza uygulanır.

Yasal yükümlülüklere uygun olmayan iş sözleşmeleri yapılması cezası

Çalışan başına asgari ücretin 1 katı oranında ceza uygulanır.

Çalışanların SGK’ya eksik bildirilmesi veya eksik prim yatırılması cezası

Eksik prim yatırıldığı her bir ay için asgari ücretin 2 katı ceza uygulanır.

Denetim görevlilerine yanlış bilgi verilmesi cezası

Yanlış veya yanıltıcı bilgi verilmesi durumunda asgari ücretin 2 katı oranında ceza uygulanır.

İşveren tarafından sigortalılara ait bilgilerde usulsüzlük yapılması cezası

Usulsüzlük tespiti durumunda her bir ihlal için asgari ücretin 1 katı ceza uygulanır.

Sigortalı işe giriş bildirgelerinin toplu olarak verilmesi cezası

Bildirgelerin toplu verilmesi durumunda asgari ücretin 1/2’si oranında ceza uygulanır.

Sigortalının SGK’dan yetkisiz yararlandırılması cezası

Her bir tespit için asgari ücretin 3 katı ceza uygulanır.

E-bildirge kullanıcı kodu ve şifresinin izinsiz devredilmesi cezası

Şifre paylaşımı yapan işverene asgari ücretin 2 katı ceza uygulanır.

Usulsüzlük Bildirimi ve Şikayet Kime Yapılır?

1. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK): İhlalleri bildirmek veya şikayette bulunmak için en yetkili ve doğrudan başvuru mercii SGK’dır. Her il ve ilçede SGK’ya bağlı müdürlükler ve sosyal güvenlik merkezleri bulunmaktadır. Şikayetlerinizi buraya iletebilirsiniz.

Bölgenizdeki SGK merkezine dilekçe ile başvurabilirsiniz veya e-Devlet platformundan online olarak şikayette bulabilirsiniz.

2. ALO 170 İhbar ve Şikayet Hattı: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın ALO 170 hattı üzerinden, SGK’ya dair tüm şikayetlerinizi iletebilirsiniz. Bu hat, anonim olarak bildirim yapmanıza da olanak tanır.

3. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı: Daha genel düzeyde iş hukuku ve çalışan hakları ile ilgili usulsüzlükleri Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na iletmek de mümkündür.

4. Cumhuriyet Savcılığı: Özellikle sahte sigortalılık, kayıt dışı çalışma, yabancı kaçak işçi çalıştırma gibi hukuki suç teşkil eden durumlarda Cumhuriyet Savcılığı’na doğrudan suç duyurusunda bulunabilirsiniz.

İş Yerinde Usulsüzlük Denetimi Nasıl Yapılır?

Usulsüzlüklerin tespiti için denetim ve kontrol mekanizmaları çeşitli şekillerde işlemektedir:

SGK Müfettiş ve Denetmenleri Tarafından Denetim: SGK, şikayet veya ihbarın ardından işverenin işyerine müfettiş veya denetmen göndererek yerinde inceleme yapar.

Denetimde aşağıdaki belgeler talep edilir ve incelenir:

§  Çalışanların sigorta kayıtları

§  Aylık prim ve hizmet belgeleri (APHB)

§  İşe giriş ve işten ayrılış bildirgeleri

§  Çalışan maaş bordroları

§  İş kazası veya meslek hastalığına dair bildirimler

§  İşyeri kayıt ve defterleri

Kayıt Dışı Çalışmanın Tespiti: SGK denetmenleri, özellikle kayıt dışı çalışanların tespiti için şok denetimler yapar. Bu tür denetimlerde işyerinde çalışan kişilerin kimlik bilgileri ve SGK kayıtları karşılaştırılır.

İşyerinde çalışanların bilgileri alınır ve beyan edilen çalışan sayısıyla kıyaslanır.

Elektronik Denetim (e-Denetim): SGK, e-bildirge sistemi üzerinden yapılan tüm bildirimleri dijital olarak kontrol eder. Örneğin:

Eksik prim ödemesi

Meslek kodlarının yanlış girilmesi

Sahte sigortalı beyanı

Bu denetim, özellikle APHB’de yer alan bilgilerin çapraz kontrolleriyle gerçekleştirilir.

İhbar veya Şikayet Üzerine Yapılan Denetimler: ALO 170’e gelen ihbarlar veya SGK’ya iletilen yazılı şikayetler sonucunda denetim yapılır.

İhbarcı kimlik bilgilerini paylaşmak istemediğinde bu durum dikkate alınır ve denetim süreci buna göre yürütülür.

Çapraz Kontroller: SGK, farklı kurumlardan aldığı verileri (örneğin, Vergi Dairesi, İş-Kur, belediyeler) kendi sistemiyle karşılaştırarak ihlalleri tespit edebilir.

İş kazaları ve meslek hastalıkları sonrası inceleme: Bildirilmeyen iş kazaları ve meslek hastalıkları durumunda, SGK tarafından kapsamlı bir inceleme başlatılır.