2023 KDV Tevkifatı Rehberi

Türkiye’de yürürlükte olan Katma Değer Vergisi Kanunu’nda açıklanan ve ticari hayatta çok karşınıza çıkan kavramların başında KDV tevkifatı gelir. Genellikle tevkifatlı fatura olarak da bilinen bu yöntem standart olarak KDV tutarının satıcı tarafı yerine belirli bir kısmının alıcı tarafından ödendiği bir uygulamadır. İçerikte “Tevkifat nedir?” ve KDV tevkifatı 2023 uygulamalarına yönelik örnekleri bulabilirsiniz.

KDV Tevkifatı Nedir, Nasıl Uygulanır?

Tevkifat, tutuklama, alıkoyma, paradan kesinti yapma anlamlarına gelen Arapça kökenli bir kelimedir. Vergi sistemimizde kullanılan anlamı ile Katma Değer Vergisi’nin (KDV) tamamının alıcıya ödenmediği, KDV’nin alıcı tarafından alıkonulduğu ve sadece alıcı tarafından vergi dairesine ödendiği veya kısmi tevkifat uygulanarak KDV’nin satıcı ile alıcı arasında belirli bir oranda paylaştırıldığı yöntemdir. Bir başka ifade ile KDV tutarının hem alıcı hem de satıcı tarafından kendi paylarına düşen kısmın vergi dairesine ödendiği uygulamaları ifade eder.

KDV Tevkifatı Nedir?

KDV, normal uygulamada, ürüne göre değişen oranlarda %20, %10 veya %1 olarak satılan malın veya hizmetin satış fiyatına (matrah) eklenen bir satış vergisidir. Satıcılar bu vergiyi toplayıp, kendi KDV alacaklarını mahsup ettikten sonra kalan kısmını vergi dairesine yatırmakla mükelleftirler.

Maliye Bakanlığı, KDV Kanununun 9. Maddesi gereği, vergi alacağını emniyete almak amacıyla vergiye tabi işlemlere taraf olanları, verginin ödenmesinden sorumlu tutma yetkisine sahiptir. KDV Tevkifatı da Maliye Bakanlığı’nın yetkisinde olan düzenlenmiş, tarafların tercihine bağlı olmayan bir uygulamadır.

KDV tevkifatı, bir mal veya hizmetin bedeli üzerinden hesaplanan KDV’nin, malı teslim eden veya hizmeti yapanlar tarafından değil, bu alışverişe muhatap olanlar tarafından, kısmen veya tamamen vergi sorumlusu sıfatıyla beyan edilip ödenmesini gerektirir. KDV’nin tamamının alıcı tarafından ödenmesine “Tam tevkifat” denir Hesaplanan KDV’nin Maliye Bakanlığınca belirlenen kısmının alıcı tarafından, diğer kısmının ise işlemi yapan satıcı tarafından beyan edilip ödenmesine ise “Kısmi tevkifat” olarak tanımlanır.

KDV Tevkifatı Neden Uygulanır?

KDV tevkifatının amacı, tahsil edilmesi gereken KDV alacağının güvence altına alınmasını sağlamaktır. Maliye Bakanlığı, bazı sektörlerde, bazı meslek gruplarında, bazı mal veya hizmetlerin tesliminden ötürü oluşan KDV alacağının yeterince tahsil edilemediğini tespit ettiğinde, söz konusu KDV alacağını güvenceye almak için KDV’nin vergi dairesine ödenmesi yükümlülüğünü kısmen veya tamamen mal veya hizmetin alıcısına yükleyebilir.

Vergi mükellefinin Türkiye’de ikametgâhı bulunmaması, işyerinin kanuni merkezi ve iş merkezinin bulunmaması hallerinde de KDV tevkifatı uygulanmaktadır. Bazı KDV tevkifatları ise tüm KDV mükellefleri açısından geçerlidir. Örneğin şu mal veya hizmetlerde KDV tevkifatı uygulanması zorunludur:

• Yapım işleri ve bunlarla ilgili mimarlık, mühendislik, etüt ve proje hizmetleri
• Yapı ve denetim hizmetleri
• Denetim ve danışmanlık hizmetleri
• Bahçe, çevre bakım ve temizlik hizmetleri
• Özel güvenlikle ilgili tüm hizmetler
• Demirbaş, makine, taşıt ve teçhizata ait tadilat, bakım ve onarım hizmetleri
• Her türlü yemek servisi
• Hisse senetleri

Bu sayılan hizmetler, şu kurum veya kuruluşlar tarafından alınıyorsa KDV tevkifatı yapılması zorunludur:

• Genel bütçeye dahil olan daireler
• Kamu kurumu niteliğinde olan meslek kuruluşları
• Katma bütçeli daireler
• Kanunla kurulan ve tüzel kişiliği haiz emekli ve yardım sandıkları
• Organize sanayi bölgeleri
• Devlet üniversiteleri (Vakıf üniversiteleri dahil değildir)
• İl özel idareleri, belediyeler ve köyler
• Bankalar ve özel finans kurumları
• Döner sermayeli olan kurum ve kuruluşlar
• Kanun aracılığı ile kurulan kamu kurum ve kuruluşları
• Menkul kıymetler ve bütün borsalar
• Kamu iktisadi teşekkülleri (KİT’ler)
• Özelleştirme kapsamındaki kuruluşlar

Aşağıda yer alan hizmetleri alan tüm vergi mükellefleri ise kısmi tevkifat yapmak zorundadırlar:

• İşgücü temin hizmetleri
• Yayın reklam ve isim hakkı gelirlerine konu olan işlemler
• Hurda ve atık teslimi
• Servis taşımacılığı hizmeti
• Fason bir biçimde yaptırılan tekstil, konfeksiyon işleri
• Ağaç ve orman ürünleri teslimi
• Spor kulüpleri
• Çanta ve ayakkabı dikim işleri
• Turistik mağazalara müşteri bulma ve müşteri götürme hizmetleri
• Külçe metal teslimleri, bakır, çinko ve alüminyum ürünlerin teslimi
• Atıklardan elde edilen hammadde teslimleri

KDV Tevkifatı Nasıl Hesaplanır?

KDV tevkifatı hesaplaması için öncelikle hizmetin hangi oranda tevkifata tabi olduğunu belirlemek gerekir. Bu konuda hizmeti veren kişi veya işletme çoğu zaman gerekli bilgiye sahip olabilir. Ancak doğru bilgi ile işlem yapıldığından emin olmak ve vergi mükellefi olarak işlemin tarafı ve sorumlusu olduğunuz için kendiniz de alınan hizmetin tevkifat oranını bilmelisiniz.

Tevkifat oranları tanımlanan işlerin türüne göre 2/10, 3/10, 4/10, 5/10, 7/10, 9/10 şeklinde farklı oranlarda uygulanmalıdır. Kesirli sayı olarak ifade edilen tevkifat oranlarının pay kısmını yani üstteki rakam oranındaki kısmını hizmeti alan tarafın tevkif ederek, vergi dairesine ödemesi gerekir. KDV’nin geri kalan kısmını alıcı satıcıya öder, satıcı vergi dairesine ödemeyi yapar.

KDV Tevkifatı 2023 güncel hesaplamasını yaparken bilgi edinmek için Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği (TÜRMOB)’un internet sitesinde yer alan KDV Tevkifat Hesaplama sayfasındaki hesaplama aracından yararlanabilirsiniz.

İşin türü açılır menüsünden, aldığınız hizmetin türünü listeden seçmeniz yeterlidir. Hizmetin KDV hariç veya KDV dahil tutarını yazıp, KDV oranını da seçtiğinizde, faturanın nasıl düzenlemesi gerektiğine dair hesaplama otomatik olarak yapılmaktadır.

Örnek Tevkifatsız Fatura Hesaplaması

Tevkifatsız düzenlenmesi gereken bir faturanın hesaplanması şu şekilde yapılır: Mal veya hizmetin KDV Hariç fiyatı (matrahı) yazılır. KDV oranı ve bu orana göre bulunan KDV tutarı da ayrıca belirtilir. En alt kısma ise KDV dahil Genel Toplam yazılır.

Bir kişi 10.000 TL değerinde bir mal veya hizmet aldığını ve bu satışa ait KDV oranının da %20 olduğunu durumda fatura şu şekilde düzenlenmelidir:

Mal Hizmet Toplam Tutarı: 10.000 TL

Hesaplanan KDV (%20): 2.000 TL

Vergiler Dahil Toplam Tutar: 12.000 TL

Ödenecek Tutar: 12.000 TL

Örnek Tevkifatlı Fatura Hesaplaması

Bir diğer örnek olarak; konfeksiyon atölyesine bir miktar kumaş vererek sizin adınıza tekstil ürünleri dikmelerini istediğinizi varsayalım. Bu hizmet için ödeyeceğiniz hizmet bedeli de yine 10.000 TL olsun. Tekstil ürünleri %10 KDV’ye tabi olduğu için, bu oranı esas alarak hesaplama yapılır.

İşin Türü: “209 kodlu Fason olarak yaptırılan Tekstil ve Konfeksiyon işleri, Çanta ve Ayakkabı dikim işleri ve bu işlere aracılık hizmetleri - KDV GUT: 2.1.3.2.7 - 7/10” olduğu için, uygulanması gereken KDV Tevkifat oranının da 7 / 10 olur.

Buna göre 7/10 Tevkifatlı örnek fatura şu şekilde düzenlenmeli:

Mal ve Hizmet Toplam Tutarı: 10.000 TL

Hesaplanan KDV (%10): 1.000 TL

Hesaplanan KDV Tevkifat: 700 TL

Vergiler Dahil Toplam Tutar: 11.000 TL

Ödenecek Tutar: 10.300 TL

KDV Tevkifatı Nasıl Beyan Edilir?

Genel bütçeli idarelerin tevkifat beyan etme zorunluluğu yoktur. Diğer mükellefler, ilgili işlemin yapıldığı dönemde Vergi Sorumlularına Ait 2 No’lu KDV Beyannamesi aracılığı ile KDV Tevkifatını beyan ederler.