Prime Esas Kazanç Nedir, Nasıl Hesaplanır?

Sosyal Güvenlik Kurumu’na kayıtlı olarak çalışan kişiler tarafından merak konusu olan prime esas kazanç nedir sorusu oldukça detaylı bir cevaba sahiptir. Çalışanların düzenli aralıklarla aldığı bir çeşit ödeme olan prime esas kazanç, performansa teşvik amaçlı yapılır. Ödenek, prim ve ikramiye gibi ek ödemeler kapsadığı için sadece çalışana değil; işverene de avantaj sağlar. Çeşitli unsurları kapsamasının yanı sıra belli bir hesaplama sonrası ödenir. Prime esas kazanç hakkında merak edilenlere gelin, birlikte bakalım.

Prime Esas Kazanç Nedir?

Prime esas kazanç, çalışanların maaşından bağımsız olarak aldıkları ek ödemeyi kapsayan bir kazanç sistemidir. Çalışanın brüt maaşından ve SGK primlerinden hesaplandığı için belli bir temele sahiptir. Doğru hesaplanması için brüt ücret baz alınır, fakat SGK prime esas kazanç bütünüyle brüt ücret değildir. Çalışanın maaşının temelini oluşturan brüt ücret, prime esas kazancın belirlenmesinde önemli bir faktördür. Çalışanların hak edişlerini hesaplamada özellikle kullanılır.

Prime Esas Kazancın Unsurları Nelerdir?

Prime esas kazancın unsurları belirli ödemeleri ifade eder. Unsurlar baz alınarak çalışanlara yapılan ödemeler ise hem sektöre hem çalışanın performansına göre değişebilir. İşverenin politikaları da bu hususta etkileyici bir faktördür. Bu kapsamda başlıca prime esas kazancın unsurları şu şekilde sıralanabilir:

• Brüt maaş
• Prim
• İkramiye
• Ek ödenek

Bu unsurlara benzer nitelikteki birçok ödemeyi kapsayan prime esas kazanç ile çalışanların sigorta primlerinin yanı sıra emeklilik ve sosyal güvenlik hakları belirlenir. Çeşitli haklar ve avantajlar karşılığında ise çalışanlara prim ödemesi yapılır.

Prime Esas Kazanç Nasıl Hesaplanır?

Prime esas kazanç ile ilgili merak edilenlerden biri de prime esas kazanç nasıl hesaplanır sorusudur. Prime esas kazancın hesaplanması için günlük ücret ile çalışılan gün sayısı çarpılır. Örneğin; 2.000,00 TL günlük prime esas kazanca sahip bir çalışanın 30 günlük ödemesi şu şekilde hesaplanır:

• 2.000,00 TL x 30 = 60.000,00 TL

Yemek parası, aile ve çocuk yardımı kapsamında ödenen prime esas kazanç için ise daha farklı bir hesaplama yöntemi kullanılır. Çocuk yardımı için iki farklı yöntem kullanılır. Buna göre tek çocuk için hesaplama yapılırken brüt aylık asgari ücret ile brüt aylık asgari ücretin %2’si çarpılır. İki çocuğu olan aileler için ise aylık istisna tutarı, çocuk sayısı ile çarpılacak bir hesaplama yapılır. Aile yardımı alacak kişiler için de brüt aylık asgari ücret ile brüt aylık asgari ücretin %10’u çarpılır. Öte yandan, yemek parası için hesaplama yapılırken iki farklı aşama uygulanır. Öncelikle günlük asgari ücret ile günlük asgari ücretin %23,5’u çarpılır. Bu hesaplama ile prime esas kazançtan istisna tutulacak tutar elde edilir. Daha sonra bu tutar, ödenen ücretten çıkarılır. Elde edilen sonuç, prime esas kazanç miktarını verir.

Prime Esas Kazanca Dahil Edilen ve Edilmeyen Ödemeler

Prime esas kazanca dahil edilen ve edilmeyen belirli ödemeler vardır. Örneğin; kıdem ve kasa tazminatı gizi ödemeler dahil edilmezken, prim ve aile yardımı gibi ödemeler dahil edilir. Böylece hem çalışan hem işverenin hakları korunmuş olur.

Bu kapsamda prime esas kazanca dahil edilen ödemeler şu şekilde sıralanabilir:

• Yemek parası
• Çocuk zammı (Yardımı)
• Aile zammı (Yardımı)
• İkramiye
• Prim
• Ek mesai ücreti

Prime esas kazanca dahil edilmeyen ödemeler ise şu şekildedir:

• Ölüm, doğum ve evlenme yardımları
• Yakacak, aydınlatma, temizlik ve benzeri nitelikte yapılan giderler
• Ayni yardımlar
• Görev yollukları
• İhbar tazminatı
• Seyyar görev tazminatı
• Kıdem tazminatı
• Kasa tazminati
• İş sonu tazminatı
• Keşif ücreti

Prime Esas Kazancın Alt ve Üst Sınırları Nedir?

Prime esas kazanç hesaplama için alt ve üst sınırları dikkate almak gerekir. Bu kapsamda prime esas kazancın alt sınırı asgari ücretin 30’da 1’idir. Doğru hesaplama için mevcut dönemin asgari ücreti baz alınmalıdır. Prime esas kazancın üst sınırı ise alt sınırın tam 7.5 katıdır. Alt ve üst sınır belirlenirken günlük kazanç olarak baz alınır. Çalışana ödeme yapmak için hesaplama yapılırken de işverenler tarafından alt ve üst sınır arasında bir tutar belirlenebilir.

Prime Esas Kazanç Beyannamesi Nasıl Düzenlenir?

Prime esas kazanç beyannamesi için silme veya düzeltme işlemi yoktur. Fakat göndermeden önce PDF üzerinden beyanname düzenlemesi yapılabilir. Gönderim sonrası düzenleme yapılması pek mümkün değildir. Eğer prime esas kazanç tutarında bir hata varsa iptali için beyanda bulunabilirsiniz. Hatalı beyanname üzerinden belgenin mahiyeti için “İptal” yazılarak tekrar beyanname gönderilir. İptal işleminin sorunsuz gerçekleşmesi için “İptal” yerine “Asıl” yazmamaya dikkat etmeniz gerekir.

Prime Esas Kazancın İşveren ve Çalışan Açısından Önemi Nedir?

Prime esas kazancın en önemli avantajlarından biri, sigorta primlerinin de net olarak belirlenmesini sağlamasıdır. Aynı zamanda çalışanın sosyal güvenlik ve emeklilik hakları da prime esas kazanç ile değerlendirilebilir. Böylece çalışan, işine daha fazla motive olur ve iş yerinde performansı artar. Bu sebeple hem işveren hem çalışan olumlu yönden etkiler elde eder.

Prime Esas Kazancın Hesaplanmasında Dikkat Edilmesi Gerekenler

Prime esas kazancın hesaplaması yapılırken hangi ödemelerin dahil edildiğine dikkat etmek gerekir. Buna göre prime esas kazancın hesaplanmasında şu detaylara göz atmanızda fayda var:

• Hesaplama sırasında brüt maaşın yanı sıra diğer düzenli ek ödemeler de dikkate alınmalıdır.
• Başlangıç olarak ilgili döneme ait brüt asgari ücret ve ek ödemelerin toplamı belirlenmelidir.
• Hesaplanan prime esas kazancın, günlük minimum prime esas kazançtan düşük olmamasına dikkat etmek gerekir.
• Prime kazanç ödemesi sonrasında bordronun muhafaza edilmesi oldukça önemlidir. Çünkü ödemenin kanıtlanabilirliği için prime esas kazanç bordroya ihtiyaç duyulurç