Kurumlar Vergisi Nedir? Nasıl Hesaplanır?

İşletme sahiplerinin ve yetkililerinin en çok sorduğu sorular arasında “kurumlar vergisi nedir?” sorusu da yer alır. Kurumlar vergisinin tanımı, ne amaçla alındığı, hangi kanuna dayalı olduğu ve nasıl hesaplandığı şirket sahipleri tarafından merak edilirken güncel vergi oranları ve vergi ödeme periyotları da merak konusudur. Eğer siz de kurumlar vergisi hakkında her şey hakkında bilgi sahibi olmak istiyorsanız gelin konu hakkındaki ayrıntılara yakından bakalım.

Kurumlar Vergisi Nedir?

Kurumlar vergisi, bir kurumun bir takvim yılı içerisinde elde ettiği gelir üzerinden hesaplanan ve alınan verginin adıdır. Kurumlar vergisi ödemekle yükümlü olan kuruluşlar, yasal olarak kurum statüsünde yer alanlardır. Şahıs şirketi olarak sınıflandırılmayan şirket türleri de kurumlar vergisi mükellefidir. Örneğin, limited şirketler ve anonim şirketler kurumlar vergisi ödemekle yükümlüdür. Kurumlar vergisi mükellefi olan kuruluşlar, elde ettikleri tüm kazançlar için yalnızca bir beyanname hazırlar ve sunarlar. Bunu bir örnekle daha net ifade etmek gerekirse, bir anonim şirketin her şubesinden elde ettiği toplam kazanç tek bir beyanname halinde hazırlanır ve şirketin farklı şubeleri için ayrı ayrı kurumlar vergisi ödemesi gerçekleştirilmez. Kurumlar vergisi oranları her yıl Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından belirlenir ve bu oran bazı yıllarda farklı seviyelerde uygulanabilir. Kurumlar vergisi mükellefleri, herhangi bir yılın vergi ödemesi için o yıl Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) tarafından belirlenen oranda vergi ödemesi gerçekleştirmek durumundadır.

Kurumlar Vergisi Kanunu

Kurumlar vergisi, 2006 yılında yürürlüğe giren 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu kapsamında uygulanır. Bu vergi türü ile alakalı bütün yasal detayları barındıran kanun kapsamında verginin amacı, vergi mükellefiyeti olan kuruluş türleri, verginin konusu, mükellefiyet türleri, muafiyet koşulları ve verginin tahsiline ilişkin ayrıntılar yer alır. Kurumlar vergisi matrahı nedir ve kurumlar vergisi stopajı nedir gibi soruların yanıtları da 5520 sayılı Kanuna dayalı olarak yetkilendirilen kuruluşlarca belirlenir.

Kurumlar Vergisi Nasıl Hesaplanır?

Kurumlar vergisi hesabı için her yıl belirlenen oran üzerinden işlem yapılır. GİB tarafından belirlenen kurumlar vergisi oranları her yıl aşağı yukarı benzer seviyelerde açıklanır ama bazı yıllarda yakın seviyelerde de olsa farklılıklar olabilir. Kurumlar vergisi mükellefleri, bir takvim yılı dahilinde elde ettikleri toplam gelir üzerinden vergilendirilirken dönem sonunda bu kazanca GİB’in belirlediği oran üzerinden ekleme yapılır. Kurumlar vergisi için her yıl dört ödeme gerçekleştirilir ve bu ödemeler, üç ayda bir olmak üzere geçici olarak tahsil edilir. Geçici vergiler, bilanço döneminin sonunda vergi mükellefi kurumun ödemek durumunda olduğu kurumlar vergisi bedelinden gider olarak düşülür.

Kurumlar Vergisi Oranları Nelerdir?

Kurumlar vergisi mükellefi nedir ve kurumlar vergisi beyannamesi nedir soruları gibi kurumlar vergisi oranı nedir sorusu da kurum yöneticilerinin ve şirket sahiplerinin merak konuları arasındadır. Gelir İdaresi Başkanlığı, 2023 kurumlar vergisi oranı nedir sorusunun yanıtını yüzde 20 olarak belirlemiştir. Geçtiğimiz yıllarda bu oranın %22, %23 ve %25 olarak belirlendiği yıllar da olmuştu. Bu, kurumlar vergisi oranlarının ilerleyen yıllarda da farklı şekilde güncellenebileceği ihtimalini göz önünde bulundurmanızı gerektirir.

Kurumlar Vergisinin Konusu Nelerdir?

Kurumlar vergisinin konusu, en temel haliyle vergi ödemelerine tabi olan her türlü varlığı tanımlayan bir kavramdır. Bu varlıklar da şirketin ya da kurumun bir takvim yılı içerisinde elde ettiği bütün kazançlardır. Kurumlar vergisi kapsamına giren gelir kaynaklarının tümü, bir beyannamede değerlendirilir ve vergilendirilir.

Tam Mükellefiyet ve Dar Mükellefiyet Nedir?

Kurumlar vergisi mükellefleri, tam mükellefiyet ve dar mükellefiyet olarak iki farklı sınıfta incelenir.

• Tam mükellefiyet: Kuruluşların bir yıl içerisindeki kazançlarının tamamını vergilendirilmesidir. Bu durumda kurumun hem Türkiye içinde hem de ülke sınırları dışındaki kazançlar hesaba katılır.
• Dar mükellefiyet: Merkezi Türkiye’de yer almayan kurumların yalnızca ülkemizdeki faaliyetlerinden elde ettiği kazançların vergilendirilmesidir.

Kurumlar Vergisi Beyannamesi

Yıllık kurumlar vergisi beyannamesi nedir ve nereden temin edilir sorusunun yanıtı oldukça kolaydır. Kurumlar vergisi beyannamesi GİB’in internet sitesi üzerinden indirilebilir. İndirilen beyanname eksiksiz ve doğru bilgilerle doldurularak ilgili vergi dairesine ibraz edilmelidir.

2023 Kurumlar Vergisi Oranları Neler?

Kurumlar vergisi için 2023 yılı için belirlenen oran yüzde 20 iken vergi ödemesinin gecikmesi durumunda kurumlara yönelik maliyet artabilir. Kurumlar vergisi, belirlenen oranda ve öngörülen tarihte ödenmelidir. Aksi durumda gecikme cezası ve takibinde daha ağır yaptırımlar uygulanabilir. Kurumlar vergisi ödemesi vergi dairelerinden ya da GİB’e bağlı İnteraktif Vergi Dairesi (İVD) üzerinden online olarak gerçekleştirilebilir.

Kurumlar Vergisi Mükellefleri Kimler?

Kurumlar vergisi mükellefi olarak belirlenen kuruluşlar, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun ilk maddesinde açıkça ifade edilmiştir. Buna göre kurumlar vergisi ödemekle yükümlü olan kurumlar şunlardır:

• Sermaye şirketleri
• İş ortaklıkları
• İktisadi kamu kuruluşları
• Kooperatifler
• Dernek veya vakıflara ait iktisadi işletmeler

Kurumlar vergisi ve gelir vergisi arasındaki fark nedir sorusu da mükellefler üzerinden açıklanabilir. Gelir vergisi gerçek kişilerden ve şahıs şirketlerinden alınırken kurumlar vergisi yalnızca kurumlardan edinilebilir.

Kurumlar Vergi Beyannamesi Ne Zaman Verilir?

Kurumlar vergisi nedir ne zaman ödenir konusu ile birlikte vergi beyannamesinin ne zaman verilmesi gerektiği de hassas bir konudur. Bu anlamda kurumlar vergisinin yıllık periyotlarda verildiğini belirtmek mümkündür. Kurumlar vergi beyannamesi, hesap dönemi biten yılın ardından gelen yılın dördüncü ayının 25’inci gününe kadar verilmelidir. Bu da 2023 yılı kurumlar vergisi beyannameleri için 24 Nisan 2024 tarihine denk gelir.