İhraç Kayıtlı Fatura Nedir? İhraç Kayıtlı Fatura Nasıl Kesilir?

İhraç kayıtlı fatura kavramı, ticaret hayatında karşınıza çıkabilecek bir takım farklılıklar ve ihracatı destek niteliğinde avantajlar sınan uygulamalardan biridir. Bu içeriğimizde ihraç kayıtlı fatura nedir sorusuna ve bu fatura türü ile ilgili merak ettiğiniz hususların detaylarını bulabilirsiniz.

Bir malın ihraç edilme şartı ile satılması sebebiyle düzenlenen faturalara ihraç kayıtlı fatura denir. Günlük alışverişlerde olduğu gibi, yurt içindeki şirketlere veya şahıslara yapılan satışlarda KDV tahsil edilmesi zorunludur. Üreticiden nihai tüketiciye ulaşana dek, aradaki işletmeler de KDV’yi tahsil ederek, KDV yükünü bir sonraki satıcıya iletirler. KDV’nin nihai yüklenicisi son kullanıcıdır.

Bir malı nihai satın alan taraf Türkiye dışındaki bir işletme ya da şahıs ise bu satışlar KDV’den muaftır. Uluslararası ticaret alanında faaliyet gösteren şirketler, satın aldığı malı yurt içine satmak amacı ile değil de ihraç etmek maksadı ile aldıklarında, nihai tüketiciden KDV tahsil edilemez. Bu durumda tedarik ettikleri malı KDV’nin doğduğu noktadan yani doğrudan üreticiden alıyorlar ise KDV ödemeden satın alabilirler. Bu faturanın düzenlenme koşulları, malın ihraç edilmesi için tanınan süreler ve ihraç edilmesi halinde yapılması gereken işlemler veya ihraç edilememesi durumunda yapılması gerekenler için bir takım ayrıcalıklar uygulanır.

İhraç Kayıtlı Fatura Nasıl Kesilir?

İhraç kayıtlı fatura birkaç küçük detay dışında normal fatura gibi düzenlenir. “Malın toplam tutarı”, “Hesaplanan KDV oranı ve tutarı”, “Vergiler dahil toplam tutar” yazılır. En alt satırına ise KDV dahil edilmeden, ödenmesi gereken tutar, “Ödenecek Tutar” olarak yazılır. Dolayısı ile malı alan ihracatçı firma, faturada KDV’li tutar hesaplanmış olmasına rağmen, üretici firmaya KDV’yi ödemez.

Uygulanan bu istisnanın kanuni gerekçesi de faturanın açıklamalar bölümünde “Vergi İstisna Muafiyet Sebebi: 701-3065 s. KDV Kanununun 11/1-c Md. Kapsamındaki İhraç Kayıtlı Satış” olarak belirtilir.

İhracatçı firma, ihraç etmek için aldığı malı KDV’sini ödemeden bu fatura ile tedarik etmiş olur. İhracatçı firma, KDV Kanunu'nun 11/1-c maddesine göre, malın kendisine teslim tarihini takip eden aybaşından itibaren en geç üç ay içinde ihraç etmek zorundadır. Ancak, mücbir sebeplerle malın yasal süresi içinde ihraç edilememesi halinde, ihracatçı firmanın vergi dairesine başvurarak ek süre talep etme hakkı da vardır. Buna göre en geç 3 aylık sürenin dolduğu tarihten itibaren 15 gün içinde başvurulması halinde 3 aya kadar ek süre alabilirler.

İhracat yapacak olan taraf, malı ihraç ettikten sonra, ihracatın gerçekleştiğine dair evraklarını, malı ihraç kayıtlı olarak aldığı üretici firma ile paylaşır. Böylece, üretici firma, KDV’sini tahsil etmeden teslim ettiği malların ihraç edildiğini bu sebeple KDV yükümlülüğünün kalmadığını belgelendirmiş olur.

Süresi içinde mal ihraç edilmezse, ihraç kayıtlı olarak malı satan üretici, bu satış yurtiçi satış gibi değerlendirileceği için, tecil edilen KDV’yi gecikme zammı veya tecil zammı ile birlikte vergi dairesine ödemek durumundadır. Bu sebeple ödemek durumunda kaldığı KDV’yi zamları ile birlikte ihracatçı firmaya rücu ettirir.

Malın gecikme zammı ile birlikte KDV’sini üretici firmaya ödedikten sonraki bir dönemde, ihraç ederse, bu durumda, yurt içinde KDV’sini ödeyerek satın aldığı malı ihraç etmiş olduğu için, bu ihracatı için KDV iadesine başvurabilir.

Direkt İhracat ile İhracat Kayıtlı Satış Arasındaki Fark Nedir?

Firmalar, ihracatını yapacağı malı tedarik ederken KDV’sini ödeyerek yurt içi satış şeklinde de satın alabilirler. Bu durumda, kendi stoklarına aldıkları bu tür malların ihracatını gerçekleştirdikten sonra, ihracat evraklarına dayanarak, malı alırken ödemiş oldukları KDV’nin iadesini talep edebilirler. Bu durumda ihracatın yapılması için belirli bir süre kısıtı bulunmaz.

İhraç kayıtlı fatura ile malı tedarik ettiklerinde ise kanunda belirtilen süresi içinde ihracatı gerçekleştirmesi şarttır. Zorunlu hallerde, başvurması halinde sürenin 3 aya kadar uzatılması da mümkündür ancak her halükarda kendisine tanınan süre içinde bu ihracatı yapması beklenir. Aksi durumda yani ihracat gerçekleşmezse, malı aldığı üretici firmaya hem KDV’yi öder, hem de bu KDV’nin geç ödenmesi sebebiyle üretici firmanın uğradığı gecikme zammı zararını da üstlenmesi gerekir.

İhraç kayıtlı fatura ile mal almak, ihracatın yapılmasının kesin olduğu durumlarda, ihracatçı firmalar için oldukça avantajlıdır. KDV’yi ödememiş olurlar ve bu bir maliyet avantajı oluşturur. Öte yandan KDV’sini ödeyerek satın aldıkları malları da ihraç ettiklerinde, ödemiş oldukları KDV’yi iade olarak talep edebilirler. Ancak bu iadenin gerçekleşmesi uygulamada zamana yayıldığı için, devletin alacağı olan Bağkur primi gibi başka alacaklara mahsup edilebildiği için ve döviz kuru ile değil, malın alındığı tarihteki TL kuruna göre işlem yapılması sebebiyle, enflasyon ile yaşanan değer kaybı gibi dezavantajları sebebi ile ihracatçı firmalar, satılacığı kesin olan malları tedarik ederken ihraç kayıtlı fatura almayı tercih ederler.

Öte yandan, üretici firma açısından ihraç kayıtlı fatura düzenlemenin kendisi için herhangi bir avantajı olmadığı gibi aksine bu ihracatın yapılıp yapılmadığını takip etmesi gereken 3 veya 6 aylık bir süreç oluşturması ve eğer ihracat yapılamazsa önce KDV’yi gecikme zammı ile birlikte vergi dairesine öder. Ardından ihracatçı firmaya rücu ettirmenin iş yükü ve riskini üretici firma üstlenmiş olmaktadır. Bu sebeplerle, üretici firmalar ihraç kayıtlı fatura kesme konusunda daha seçici davranırlar.

Hangi Firmalar İhraç Kayıtlı Satış Yapabilir?

İhraç kayıtlı fatura kesme hakkı, KDV’nin doğduğu noktada bulunan üretici firmalara tanınmıştır. İhraç kayıtlı fatura kesmek isteyen üretici firmalarda aranan şartlar şunlardır:

• Sanayi siciline kayıt yaptırmış olmak
• Sanayi sicil belgesine sahip olmak
• Ticaret Odası veya Sanayi Odası gibi meslek odalarına kayıtlı olmak
• Gerekli işçi sayısını karşılayabilmek
• İşletme Onay Belgesi almış olmak
• Ürüne göre; Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı onaylı Gıda İşletmesi Belgesi’ne sahip olmak
• Çiftçi Kayıt Belgesine sahip olmak
• Gerekli üretim altyapısına sahip olmak ve kapasite raporuna sahip olmak

İhraç Kayıtlı Fatura Örneği

Örneğin KDV oranı %10 olan, tanesi 100 TL’den 1000 adet ürünü, ihraç kayıtlı olarak almak isteyen bir ihracatçı firmaya düzenlenecek faturada şu bilgiler yer alacaktır:

Ürün adı | Miktarı | Birim Fiyatı | KDV Oranı | KDV Tutarı | Mal Hizmet Tutarı

Havlu | 1000 Adet | 100 TL | %10 | 10 TL | 10.000 TL | 100.000 TL

Mal Hizmet Toplam Tutarı: 100.000 TL

Hesaplanan KDV (%10): 10.000 TL

Vergiler Dahil Toplam Tutar: 110.000 TL

Ödenecek Tutar: 100.000 TL

Fatura Açıklaması: Vergi İstisna Muafiyet Sebebi: 701-3065 s. KDV Kanununun 11/1-c md. Kapsamındaki İhraç Kayıtlı Satış

İhraç Kayıtlı Satış Faturası Muhasebe Kaydı Nasıl Yapılır?

İhraç kayıtlı satış yapıldığında düzenlenen faturaların muhasebeye kayıt edilme işlemi yurt içi bir alım-satım işlemi ile aynıdır.

Malı ihraç eden kişi, yurt dışına satılacak ürünler için, KDV’yi beyannamesine ekler. Normal faturalardaki gibi kaydedilmesine karşın VUK esaslarına göre, ihracat yapan taraftan muaf tutulurken KDV tutarını üretici öder. Üreticiden aldığı malın ihracatını belirtilen süreler içerisinde yapmayan ihracatçı şirket ürünleri iade ederse üreticiye de ödediği KDV’nin iadesini talep etme hakkı doğar.

İhraç Kayıtlı Fatura Ne Zaman Düzenlenmelidir?

VUK’un 231/5. Maddesine göre fatura, malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azami 7 gün içinde düzenlenir. Bu süre içerisinde düzenlenmeyen faturalar, hiç düzenlenmemiş sayılmaktadır.