Engelli Personel Çalıştırma Hakkında Bilinmesi Gerekenler

Kamu ve özel sektörde 4857 Sayılı İş Kanunu gereğinde engelli işçi çalıştırma zorunluluğu vardır. Engelli çalışan zorunluluğu, SGK teşviki, istihdam sırasında dikkat edilmesi gerekenler ve istihdam yöntemlerini içerikte detaylı olarak bulabilirsiniz.

Kimler Engelli Sayılır?

Doğuştan ya da sonradan bedensel, zihinsel, duyusal, ruhsal, sosyal yeteneklerini kaybeden kişilere engelli denir. Bir kişinin bu becerileri kaybetme derecesi engellilik oranını belirler. Kişilerin sosyal, toplumsal yaşama uyum sağlaması, günlük ihtiyaçlarını karşılaması konusunda sorun yaratan kaybedilmiş beceriler engelliliktir. Kişilerin korunma, rehabilitasyon, bakım, destek hizmetlerine ihtiyaç duyması engellilik halini gösterir. Bu şartları karşılayan ve sağlık kurulu raporu ile vücudunda en az %40 fonksiyon kaybı olduğunu belgeleyen kişiler engelli personel olarak çalıştırılabilir.

Engelli Personel Çalıştırma Zorunluluğu Nedir?

4857 Sayılı İş Kanunu 30. maddesine göre kamu ve özel sektörde engelli çalıştırma zorunluluğu vardır. Yükümlülüğünü yerine getirmeyen işyerlerine aynı kanunun 101. maddesi uyarınca idari para cezası uygulanır. Cezaya rağmen engelli işçi alımı yapmayan işyerlerine para cezası artarak uygulanmaya devam eder. Yer altı ve su altı işyerlerinde engelli işçi çalışamayacağı için bu faaliyetlerde bulunanlar zorunluluktan muaftır.

İşverenlerin engelli işçi çalıştırma zorunluluğu limitler dahilinde uygulanır. Aynı il sınırları içerisinde 50’de fazla çalışanı olan özel sektör işyerlerinin tüm çalışan sayısının %3’ü kadar engelli personel alımı yapması gerekir. Kamu sektöründe mevcut çalışan sayısının %4’ü kadar engelli personel çalışmalıdır. Daha sonra engellilik durumuna geçen çalışanlar bu kontenjana dahil edilir.

Kanuna göre belirsiz ve belirli süreli aynı il içinde aynı işyeri için çalışanların tamamı sayıya dahil edilir. Kısmi süreli engelli çalışanlar varsa toplam çalışma süresine göre tam zamanlı kabul edilerek toplam işçi sayısından eksiltilir. Güvenlik şirketleri ile güvenlik çalıştıran işyerlerinde bu elemanlar hesaplamaya dahil edilmez.

Kamu ve özel sektörde engelli işçi çalıştırma yükümlülüğü ortaya çıktığı andan itibaren 5 iş günü içinde kurumdan çalışan talep edilmesi gerekir. Pozisyonun niteliklerine uygun olarak istihdamın detayları açıklanmalıdır. İşyerinin vasıflarının üstünde zorlayıcı şartlar öne sürmek, engelli çalışan alımını engellemek sorun yaratabilir.

Engelli İstihdamı Teşviki Nedir?

Engelli istihdamı için teşvik oluşturma amacıyla özel sektöre sunulan ayrıcalıklardan biri SGK desteğidir. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na tabi olan engelli işçilerin sigortası devlet tarafından karşılanır. Kontenjan fazlası engelli çalıştıran ya da zorunluluğu olmadığı halde istihdam eden işyerleri de SGK teşvikinden yararlanıp bu işçiler için sigorta primi ödemez.

Prim desteği almak için engelli işçilerin aylık prim ve hizmet belgeleri belirlenen yasal sürede SGK’ya teslim edilmelidir. Diğer işçilere ait sigorta primlerinin zamanında ödenmesi, belgelenmesi şartı ile devletten destek alınır. Devletin karşıladığı primler gelir ve kurumlar vergisi için gider olarak gösterilemez.

Engelli işçi çalıştırma zorunluluğu olmadığı halde istihdam eden işyerleri teşvik için önce çalışanların İş-Kur kaydını yaptırmalıdır. Ardından e-Bildirge sayfasından “''Engelli ve İşsizlik Teşvik Yönetimi'' panelinden bildirmelidir.

Engelli Personel Çalıştıran Firmalar Nelere Dikkat Etmelidir?

Engelli işçi çalıştıran ve çalıştırma zorunluluğu olan firmaların sorun yaşamaması için dikkat etmesi gerekenler şunlardır:

• Engelli personel işe alımı Kurum aracılığı ile yapılmadıysa işe başlama tarihinden itibaren en geç 15 gün içinde bildirim yapılarak tescil edilmelidir.
• İşçinin kurum tarafından engelli olduğuna dair tescil işlemi yapılmadığında statüsü normal işçi konumunda olur.
• Bir işyerinde çalışırken yaşadığı kaza ve hastalık nedeniyle engelli kalan kişilerin işe alımı önceliklidir.
• İş yerleri engellilerin çalışmasını kolaylaştırıp uygun olacak şekilde yenilemek ile yükümlüdür. Engellinin sağlığı için tedbir almak, mesleğine yakın pozisyonda çalıştırmak, eğitim vermek, araç ve gereç sağlamak gibi zorunluluklar bulunur.
• Engelli çalışma saatleri İş Kanunu’na uygun olduğu sürece değiştirilip esnetilebilir.
• Diğer çalışanlardan farklı ve kötü bir muamelenin engelli işçiye gösterilmesi iş yerini sıkıntıya sokar.
• İş engellinin sağlık kurulundan onay almadığı bir faaliyetle ilgili ise çalıştırılmaması gerekir.
• Tarım ve Orman işyerleri için 51 ve daha fazla çalışan durumunda engelli çalıştırma zorunluluğu uygulanır.
• Engelli çalışanların işe yerleştirilme stratejisi insan kaynakları tarafından yeteneklerine göre yapılmalıdır.
• Diğer çalışanların engelli çalışanın durumu ile ilgili önceden bilgilendirilmesi hatta iş yeri içinde bu konuyla alakalı eğitim verilmesi adaptasyon sürecini kolaylaştırır.
• Çalışanın ayrımcılık hissetmemesi için diğer elemanların işe alım süreci ile benzer prosedür uygulanması, eğitim ve destek verilmesi önemlidir.
• İş uyumu kolaylaştırmak için güvenlik, servis, yemek, mülakat, görüşmeler gibi birçok alanda bilgilendirmeye öncelik verilmelidir.

Engelli Personel Nasıl Bulunur?

Engelli personel istihdamı için kurumdan talep açılabilir ya da Eleman.net üzerinden iş ilanı açılabilir. Kurumdan talep edilmesi halinde en geç 10 gün içerisinde engelli durum, niteliklerini belirten belgelerle çalışanlara mülakat yapılır.Eleman.net üzerinden işe alım yapmayı düşünüyorsanız mülakatı olumlu geçen adayların sigorta girişini yaptıktan sonra işe alım bildirisini verebilirsiniz. En hızlı ve kolay yoldan engelli eleman başvurularını alıp değerlendirmek için Eleman.net hizmetlerinden faydalanmayı deneyin. Eleman.net’in engelli çalışanlar için özel bir hizmetinden da faydalanabilirsiniz. engelsiz.eleman.net web sayfası üzerinden ücretsiz şekilde engelli eleman arayışına dair ilan verebilirsiniz. İlana pozisyonun özellikleri ve niteliklerini belirtme imkanınız da var.

Eleman.net’e kayıtlı olan engelli bireylere kolaylıkla ulaşabilir, sektörünüze uygun elemanı hızlı bir şekilde bulabilirsiniz. Platform üzerinden engelli aday havuzuna ulaşıp iş teklif etme yöntemiyle de çalışan bulmanız mümkündür. Bu sayede engelli birey çalıştırma yükümlülüğünü en kısa sürede gerçekleştirip cezai işleme maruz kalmazsınız. Ücretsiz ilan yayınlama ve iş teklif etme yöntemleri sayesinde aradığınız personele kısa sürede ulaşıp niteliklerine göre istihdam sağlayabilirsiniz.

Aynı zamanda, Eleman.net'in SEÇ|YERLEŞTİR hizmetinden yararlanabilirsiniz. Tek yapmanız gereken engelli kadrosu için açtığınız pozisyon bilgilerini bize iletmek. İşe alım uzmanlarımız, başta yapay zeka destekli aday havuzumuzdan yararlanarak pozisyona uygun adayları saniyeler içinde bulur. Adaylarla ön görüşmeleri ve mülakatları gerçekleştirir. Açık pozisyona en uygun adayların raporları ve görüntülü özgeçmişleri size sunulur. Bu aşamadan sonra tek yapmanız gereken uygun bulduğunuz adayı işe almaktadır. SEÇ|YERLEŞTİR hizmet sayfasından süreç ve detaylar hakkında bilgi alabilirsiniz.