Cari Oran Nedir? Cari Oran Hesaplaması Nasıl Yapılır?

Bir işletmenin sağlıklı ve sürdürülebilir bir şekilde çalışmaya devam edebilmesi için pek çok finansal sürecin ve muhasebe sürecinin kusursuz biçimde ilerlemesi son derece önemli. Şirket sahipleri ve sorumlularının bu anlamda pek çok terim ile ilgili ayrıntılı bilgi sahibi olmasında yarar var. İşletmelerle ilgili en çok merak konusu olan olgulardan biri de cari oran kavramıdır. Eğer bir işletme sahibi veya yetkilisi iseniz cari oran nedir, cari oran nasıl hesaplanır ve kaç olmalıdır gibi soruların yanıtlarına hakim olmanızda yarar var. Eğer siz de cari oran hakkında cari oran hakkında her şey hakkında bilgi sahibi olmak isterseniz gelin, konunun ayrıntılarını birlikte inceleyelim.

Cari Oran Nedir?

Cari oran, bir işletmenin sahip olduğu dönen varlıkların, şirketin kısa vadeli borçlarını hangi derecede karşılayabileceğini ifade eden oranın adıdır. Cari oran bir diğer deyişle işletmenin likidite durumu göz önünde bulundurulmaksızın firmaya ait bütün dönen varlıkların hesaba katılması ile hesaplanan orandır. Cari oran ne demek sorusu kadar cari oranın ortaya çıkardığı durum da bir hayli önemlidir çünkü bu oran, işletmenin kısa vadeli borçları karşısında nasıl bir finansal niteliğe sahip olduğunu gösteren önemli ölçütlerden biridir. İşletmeler için sunulan finansal çözümlerle ilgili analizler ve onay süreçlerinde cari oran önemli bir gösterge niteliği taşır.

Cari Oran Hesaplama Nasıl Yapılır?

Cari oran hesaplama işlemi son derece kolaydır. Cari oranın belirlenmesi için cari oran formülü üzerinden bir hesap yapmak mümkündür. Cari oran hesaplama formülü, işletmenin dönen varlıklarının toplam değerini kısa vadeli borçlara bölerek sonuca ulaşır. Formül üzerinden bir cari oran hesaplama örneği sunmak gerekirse:

• Dönen varlıklar: 1500 birim
• Kısa vadeli borçlar: 1000 birim
• Dönen varlıklar / kısa vadeli borçlar = Cari oran = 1,5

Dönen varlıklar, işletmenin kısa süre içinde nakde dönüştürebileceği varlıklardır ve bu anlamda kısa vadeli borçlara karşı finansman güvencesi niteliği taşır. Kısa vadeli borçlar ise işletmenin bir yıllık süreç içinde yükümlü olduğu borçların toplamını ifade eder. Kısa vadeli yabancı kaynaklar olarak da ifade edilen bu borçlara tedarikçilere olan borçlar ve krediler gibi finansal yükümlülükler dahildir.

Cari Oran Neden Hesaplanır?

Cari oran neden hesaplanır ve ne işe yarar gibi soruların yanıtı bir hayli basittir. Cari oran, bir şirketin kısa vadeli yükümlülüklerinin ne derece risk yarattığını tespit eder ve işletmenin borçlarını ödeyebilmesi potansiyeli hakkında veri sunar. Cari oran hesabı, şirketin finansal ihtiyaçlarının karşılanması sürecinde şirket için referans olan göstergelerden biridir. Ticari kuruluşlar, bankalardan kredi başvurusunda bulunduklarında şirketlerin bilançoları bankaların ve finans kuruluşlarının risk analiz birimler tarafından incelenir ve cari oran yorumlama yoluyla şirketin riskleri ve ödeme potansiyeli değerlendirilir.

Cari Oranı Artıran Nedenler

Bir şirketin cari oranı, farklı parametrelere göre artabilir. Cari oranı artıran faktörler arasında ön plana çıkanlar şunlardır:

• Şirketin nakit varlıklarının ve likiditesinin yüksek olması, kısa vadeli borçların ödenmesi için yeterli varlığa sahip olması
• Şirketin yükümlü olduğu kısa vadeli borçların bir kısmının ya da tamamının ödenmesi
• Şirketin ürün stoklarının etkili biçimde yönetilmesi. Gereğinden yüksek stok seviyeleri nakit akışını ve stoğun verimli kullanılmasını zorlaştırır.
• Firma faaliyetlerinin yeni kaynaklar için kullanılması, maliyetlerin düşürülüp gelirlerin artırılması için çalışmalar

Cari Oranı Azaltan Nedenler

Cari oranı azaltan faktörler, genel olarak şirketin varlık miktarının düşük olması veya yükümlülüklerin yüksek olmasına neden olan faktörlerdir. Cari oranı azaltan nedenler arasında ön plana çıkanlar şunlardır:

• Şirketin kısa vadeli borçlarının artış göstermesi ve likidite durumunun zayıflaması
• Şirketin nakit varlıklarının ve likidite oranının azalması ile dönen varlık değerinin azalması
• Şirketin bütçe dengesini gözetmeksizin yüksek miktarda borçlanma yoluna gitmesi
• Şirketin bütçe dengesini gözetmeksizin yüksek miktarda yatırım yapması veya stok gideri yapması
• Yanlış muhasebe kayıtları ile uzun vadeli borçların da kısa vadeli borçlar arasında gösterilerek cari oran hesabına dahil edilmesi

Cari Oranın Yüksek Olması Ne Anlama Gelir?

Şirket sahipleri, finansal çözümlere rahatça ulaşabilmek için cari oran kaç olmalı, cari oran 2 den büyükse ne olur, cari oran asit test oranından büyükse ne olur gibi sorular sorarlar. Cari oranın yüksek olması, şirketin aynı oranda borçlarını ödeme potansiyelinin yüksek olması demektir ve finansal çözümlerde şirketin itibarını olumlu etkiler. Yani bir şirketin cari oranı ne kadar büyükse, şirket kısa vadeli yabancı kaynaklardan doğan borçlarını o kadar kolay ödeyebilecek potansiyele sahip demektir. Tabii belli bir noktadan sonra yüksek cari oranın da işletmenin sermaye verimliliğini azaltma ihtimali söz konusudur. Bu nedenle likidite durumu ve cari oranı aşırı yüksek olan kuruluşlar, dönen varlıklarını daha verimli biçimde değerlendirmek için birtakım stratejiler ve yatırımlar geliştirirler.

Cari Oran Nasıl Yorumlanır?

Cari oran ne olmalı sorusunun yanıtı için cari oran nasıl yorumlanır ve hangi seviyeler ne şekilde kabul görür bunları incelemek gerekir. Cari oran formülü ile yapılan hesaplamalar sonucu ortaya çıkan sonuçlar şu biçimde yorumlanır.

• 0 ile 1 arası: Düşük seviye
• 1 ile 1,85 arası: Normal ve kabul edilebilir seviye
• 1,85 ve üstü: Yüksek seviye

Bu değerler, bütün sektörler ve genel olarak ekonomik durum ele alındığında ortaya çıkan ortalama bir standardı ifade eder. Siz de şirketiniz için cari oran yorumlaması yaparken mutlaka bulunduğunuz sektörü ve ülkenin ekonomik konjonktürünü ve piyasa koşullarını göz önünde bulundurmalısınız.