AYT Hakkında Merak Edilenler

Üniversiteye giriş sürecinde en çok karşılaşılan kavramlardan biri AYT yani, Alan Yeterlilik Testi’dir. Üniversitede dilediğiniz lisans bölümüne girmek için AYT’de başarılı olmanız gerekir. Üniversite sınavının ikinci ayağını oluşturan bu sınav, adayların hedefledikleri bölümlere yerleşmelerinde etkin rol oynar. Peki, AYT nedir ve soru dağılımı neye göre yapılır?

AYT Nedir?

Alan Yeterlilik Testi; öğrencilerin lise döneminde edindiği bilgileri, zaman yönetimi ve stratejik düşünme becerilerini ölçmeyi amaçlar. Sınav; eşit ağırlık, sayısal, dil ve sözel olmak üzere dört ana alandan oluşur. AYT soru sayısı ise her adayın sınava gireceği branşa göre farklılık gösterir. Her alan, öğrencinin gelecekte seçeceği bölüme uygunluğunu test eder. Bir öğrencinin mühendislik bölümüne yerleşebilmesi için matematik ve fen bilimleri testlerini içeren sayısal alanda başarılı olması gerekir.

AYT'de elde edilen puanlar, TYT puanı ile birleştirilerek üniversiteye yerleşme puanı hesaplanır. Bu nedenle öğrenciler, tercih etmek istedikleri bölümlere göre bu sınavda belirli alanlarda yüksek performans sergilemelidir. Örneğin; hukuk bölümü için eşit ağırlık puan türü önemliyken tıp bölümü için sayısal puan türü kritiktir.

Bu da ilginizi çekebilir: Üniversite Tercihi Nasıl Yapılmalı?

AYT Soru Dağılımı

AYT'nin her bir alanındaki soru dağılımı, öğrencilerin farklı derslerdeki bilgi seviyelerini ve analiz yeteneklerini ölçmeyi amaçlar. Bu nedenle, AYT’ye hazırlanırken her dersin konularını detaylı bir şekilde çalışmak ve eksik konuları tamamlamak çok önemlidir. Düzenli deneme sınavları çözerek sınav tekniklerini geliştirmek ve zaman yönetimini öğrenmek, başarıyı artırmak için uygulanabilecek önemli adımlar arasında gösterilebilir.

AYT’de Türk Dili ve Edebiyatı bölümünde 24 soru yer alır ve bu sorular edebi dönemler, yazarlar, eserler ve dil bilgisi konularını kapsar. Tarih-1 bölümünde ise Osmanlı Devleti’nin kuruluşundan Cumhuriyet dönemine kadar olan önemli olaylar ve kişiler hakkında 10 soru yer alır. Coğrafya-1 bölümünde fiziki ve beşeri coğrafya ile Türkiye’nin coğrafi özelliklerine yönelik 6 soru bulunur.

AYT dersleri içinde Sosyal Bilimler-2 testi, adayların tarih sorularında geçmiş olayların neden-sonuç ilişkilerini kavramasını ölçer. Tarih-2 bölümünde yakın dönem dünya tarihi, Osmanlı Devleti’nin son dönemi ve Cumhuriyet dönemi Türkiye tarihi konularında 11 soru sorulur.

Coğrafya-2 bölümünde dünyanın ve Türkiye’nin ekonomik, beşeri, fiziki coğrafyasına yönelik 11 soru yer alır. Felsefe Grubu'nda ise felsefe, psikoloji, sosyoloji ve mantık derslerinden 12 soru bulunur. Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi bölümünde İslam dininin temel kavramları, peygamberlerin hayatı ve ahlaki değerler hakkında 6 soru yer alır. Bu dersi almak istemeyen öğrenciler ise felsefe grubu sorularını yanıtlayabilir.

Matematik testi, öğrencilerin verilen datalardan yola çıkarak sayısal denklemler kurabilme becerisini ölçer. Toplam 40 soru içerir ve temel matematik, geometri, fonksiyonlar, türev, integral, trigonometri, analitik geometri konularından sorular gelir.

Fen Bilimleri testinde fizik, kimya ve biyoloji derslerinden karışık olarak hazırlanan sorular yer alır. Fizik bölümünde kinematik, dinamik, enerji, elektrik ve manyetizma gibi temel fizik konularına dair 14 soru bulunur. Kimya bölümünde atom yapısı, periyodik tablo, kimyasal bağlar, organik kimya ve reaksiyonlar gibi konulardan 13 soru gelir. Biyoloji bölümünde ise hücre yapısı, genetik, evrim, ekosistemler ve insan biyolojisi gibi konularda 13 soru sorulur.

AYT’ye Girme Şartları Neler?

AYT ile alan bölümler içinden birine girmek isteyen herkes sınava girmek zorundadır. Sınav, tüm adaylara eşit fırsat sunulmasını sağlamak amacıyla belirlenir. Öncelikle adayların Temel Yeterlilik Testi sınavına girmeleri gerekir. TYT, sınavın ilk oturumudur ve genel yetenek, genel kültür bilgilerini ölçer. Adayların AYT’ye girebilmek için 150 puan almaları zorunludur. Bu puanı geçemeyen adaylar AYT’ye girme hakkını kaybeder.

AYT sınavına girebilmek için adayların sınav başvurusunu tamamlamış olması ve ilgili belgeleri sunmuş olması gerekir. Başvuru süreci, ÖSYM tarafından belirlenen tarihler arasında gerçekleştirilir. Adaylar, sınav başvuru formunda AYT kutucuğunu işaretlemesi ve başvuru ücretini yatırması beklenir.

Bu da ilginizi çekebilir: 2024 Taban Puanları ve Başarı Sıralamaları

AYT Puanı Nasıl Hesaplanır?

AYT puan hesaplama şekli oldukça karmaşık gözükse de aslında basit bir mantığa sahiptir. Her bir alan testinde elde edilen net sayıları önce standart puanlara çevrilir. Standart puanlar, adayların sınav performanslarının karşılaştırılabilir olmasını sağlar ve ortalama ile standart sapma değerlerine göre belirlenir.

Standart puan hesaplama formülü şu şekildedir:

Standart Puan=(Adayın Net Sayısı−Testin Ortalama Net SayısıTestin Standart Sapması)×Testin Standart Sapması+Testin Ortalaması

Bu da ilginizi çekebilir: Üniversite Bölümleri ve Taban Puanları

Ağırlıklı Standart Puan Hesaplama

Her bir testin standart puanları, puan türlerine göre belirlenen ağırlık katsayıları ile çarpılır ve ağırlıklı standart puanlar hesaplanır. Örneğin; sayısal puan türü için matematik ve fen bilimleri testlerinin ağırlıkları yüksek olduğundan bu testlerin standart puanları daha yüksek katsayılarla çarpılır.

TYT Puanının Eklenmesi

AYT puanı hesaplanırken adayın Temel Yeterlilik Testi puanı da göz önünde bulundurulur. TYT puanı, AYT puanına belirli bir katsayı ile eklenir. Buna göre TYT puanının %40'ı AYT puanına eklenerek işleme alınır. TYT puanı, adayların temel yeterliliklerini ölçen birinci oturum olduğu için AYT puanına etkisi yüksektir.

Yerleştirme Puanının Hesaplanması

Ağırlıklı standart puanlar ve TYT puanı toplandıktan sonra bu değerlerin toplamı, adayın yerleştirme puanını oluşturur. Ayrıca adayların ortaöğretim başarı puanları da yerleştirme puanına eklenir. OBP, adayların lise başarılarını yansıtır ve yerleştirme puanına %12 oranında etki eder.​ Buna göre yerleştirme puanı şu şekilde hesaplanır:

Yerleştirme Puanı=(AYT Puanı+TYT Puanı×0.4)+OBP

İstediğiniz bölüme yerleşmek için AYT puanı kaç olmalı sorusuna cevap arıyorsanız Eleman.net’in üniversite rehberi üzerinden öğrenebilir, merak ettiğiniz detaylara ulaşabilirsiniz.