Kıdem Tazminatı ve İhbar Tazminatı Arasındaki Farklar Nelerdir?

Kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı, iş hukuku kapsamında işçi haklarını koruma açısından oldukça önemli olan kavramlardır. İşten çıkış tazminatları içerisinde bulunan bu yönetmelikler, işçinin işten ayrılma sürecinde finansal güvenliğini sağlamaya yöneliktir. İki tazminat arasındaki farklar genel olarak işten ayrılma nedenine ve süresine bağlı olarak ortaya çıkar. Kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı arasındaki farklar ile ilgili merak ettiğiniz tüm detayları bu yazımızda bulabilirsiniz.

Kıdem Tazminatı Nedir?

Kıdem tazminatı, bir iş yerinde çalışan işçinin işten ayrılırken verdiği emek karşılığında almaya hak kazandığı miktardır. Kıdem tazminatı işçinin maaşından farklı olarak, iş yerinde çalıştığı hak olarak değerlendirilir. Kıdem tazminatı miktarı işçinin aldığı maaş miktarına ve çalışma süresine göre farklılık gösterebilir.

Kıdem tazminatı hesaplama işlemi, çalışma süresi ve 30 günlük brüt maaş baz alınarak yapılır. İşçinin en son aldığı brüt maaş tutarının, çalıştığı yıl sayısı ile çarpımı sonucu kıdem tazminatı tutarı ortaya çıkar. Bu hesaplama yapılırken alınan maaşa yol, yemek masrafı, konut ve eğitim gibi sosyal yardımlar eklenir. Ayrıca hesaplama sırasında işçinin işten ayrılmadan önce en son aldığı maaş tutarı esas alınır. Toplam üzerinden damga vergisi gibi bazı ücretler kesilerek kalan kısım işten ayrılan kişiye teslim edilir.

İhbar Tazminatı Nedir?

“İhbar tazminatı nedir?” sorusunun cevabı için 4857 Sayılı İş Kanunu’nun 17. Maddesine bakmak gerekir. Bu maddeye göre, taraflardan biri iş sözleşmesine son vermek istediğinde, fesih isteğini yazılı olarak karşı tarafa bildirmek ile yükümlüdür. Belirsiz iş sözleşmelerinde iş akdi sona ermeden önce durumun karşı tarafa bildirilmesi gerekir. Bu bildirim şartına uymadan fesih işlemini gerçekleştirmek isteyen taraf, karşı tarafa ücret öder. Bu ödenen ücrete “ihbar tazminatı” denir.

İhbar tazminatı hesaplama işlemi çalışan kişinin iş kıdemine göre hesaplanır. İşçinin brüt maaşı ve aldığı tüm yan hakları toplanır. Daha sonra bu miktar 30’a bölünerek günlük brüt ücret bulunur. Günlük brüt ücret, belirlenen ihbar süresi gün sayısı ile çarpılır ve ödenecek ihbar tazminatı ortaya çıkar.

Kıdem Tazminatı ve İhbar Tazminatı Karşılaştırması

Kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı işçilerin işten ayrılma sürecinde aldığı farklı tazminat türlerini ifade eder. Kıdem ve ihbar tazminatı farkları bazı unsurlara göre ortaya çıkar. Kıdem tazminatı işçinin çalışma süresi dikkate alınarak hesaplanır. İhbar tazminatı ise işten çıkarılma işleminin belirli bir süre önceden ilgili tarafa bildirilmemesi sonucu ödenen miktarı ifade eder. Kıdem tazminatı süreye bağlı hakları kapsar iken, ihbar tazminatı ise bildirim süresinin ihlalini telafi eder. İki tür tazminatın alınması için bazı kriterler bulunur.

Hangi Durumlarda Kıdem ve İhbar Tazminatı Alınır?

“Kıdem ve ihbar tazminatı hangi durumlarda alınır?” sorusu sıkça gündeme gelir. Kıdem tazminatı hak etme durumu işçi, işveren ve iş akdi kavramlarına bağlı olarak belirlenir. Kıdem tazminatı alabilmek için ilk olarak çalışanın belirli bir iş sözleşmesine bağlı olarak çalışması gerekir. Ayrıca çalışan kişinin aynı iş yerinde en az 1 yıl çalışması şartı da kıdem tazminatı almak için aranan bir kriterdir. Kıdem tazminatı almanın diğer bir koşulu ise iş akdinin sona ermesi. İşinden istifa eden bir çalışan kıdem tazminatından yararlanamaz. Ancak emekli olma durumu ya da aynı iş yerinde 10 yıldan fazla çalışma durumunda çalışan işten ayrıldığında kıdem tazminatı alabilir. Ayrıca kıdem tazminatının her yıl belirlenen tavan ücreti bulunur.

İhbar tazminatı hak edilmesi için ise belirli şartların gerçekleşmesi gerekir. Bu şartardan ilki işçi ile işveren arasında belirsiz süreli iş sözleşmesi bulunmasıdır. Ayrıca iş sözleşmesinin feshinin haklı bir nedene dayanması gerekir. Bu durumlarda kanunda yer alan ihbar sürelerine uyulmadan iş akdinin feshedilmesi ihbar tazminatının ortaya çıkmasını sağlar.

Siz de Eleman.net tarafından sunulan tazminat hesaplama aracı sayesinde ihbar ve kıdem tazminatını kolayca hesaplayabilirsiniz.