İşverenin Görev ve Sorumlulukları Nelerdir?

İş kanununa göre belirli bir ücret karşılığı herhangi bir işte işçi çalıştıran gerçek ve tüzel kişiliklere işveren, belirli bir ücret karşılığı hizmet sözleşmesi kapsamasında bir işte çalışan kişiler de işçi olarak tanımlanır. İşin yapıldığı yer ise iş yeri olarak adlandırılır. Vakıf, dernek, kooperatif gibi kuruluşlar tüzel kişilik sınıfına girer. Gerçek ve tüzel kişi olup olmadığına bakılmaksızın bütün işverenlerin birtakım yükümlülükleri vardır. İşçilerin kanun önünde korunmasını sağlayan iş hukuku işverenin yükümlülüklerini de belirler. İş hukuku dışında işverenlerinin sorumluluklarını geçmişten gelen tecrübeler de ortaya çıkarır. İşverenin görev ve sorumluluklarını şu şekilde sıralayabiliriz:

1) Çalışanların Sağlığını ve Güvenliğini Sağlamak

İşverenin yükümlülüklerinin başında iş sağlığını ve güvenliğini sağlamak gelir. Oluşabilecek tehlikelerden çalışanların maddi ve bedeni zarar görmesini engelleyecek çalışmalar yapmak işverenin sorumlarının ilkidir. Bu çalışmalar yapılırken iş sağlığı ve güvenliği uzmanlarının da yardımıyla çevresel şartlar işçilerin kazaya uğramayacak şekilde çalışmaları için hazırlanır. İşçiler ise yapılan iş koluna bağlı olarak eğitimden geçirilirler. Mevzuata uygun düzenlemelerin ve görev sınırlamalarının yapılmasını denetlemek işverenin sorumluluğundadır.

2) Mesleki Eğitimin Sağlanması

Özellikle çalışan sayısının fazla olduğu işletmelerde, oluşabilecek iş kazalarının önüne geçmek için işçilerin eğitimden geçirilmesi gerekmektedir. Bu eğitimlerle çalışanlara kendilerini doğru davranışa yönlendirme yetisi kazandırılmalıdır. Kaza ve risklere karşı gerekli önlemler alınmış olsa bile, eğitimli personelin daha dikkatli davranacağı şüphe götürmez bir gerçektir. Hukuka göre yeterli bilgilendirme yapılmamış personel istihdamı da kabahatler arasına girer.

3) Ücret Ödeme Yükümlülüğü

İşveren, iş sözleşmesinde belirtilen ücreti zamanında ödemek ile yükümlüdür. Bu ücret yasa ile belirlenmiş sınırların altında olamaz. Aynı zamanda fazla mesai ücretleri ile, eğer sözleşmede varsa prim, ikramiye gibi ödemelerin yapılması da işverenin sorumlulukları arasındadır. İş kanununa göre maaş ödemeleri aylık olarak ve bankalar kanalıyla yapılmalıdır. Ancak sözleşmede belirtilmesi şartıyla haftalık ödeme yapılabilir.

4) Çalışanlara Eşit Davranma İlkesi

İşveren olmanın bir diğer sorumluluğu ise çalışanlar arasında cinsiyet, din, mezhep ayrımı yapmadan eşit çalışma ortamı oluşturmaktır. Bu ilke hem işyerinin huzurunu hem de çalışanların performansını doğrudan olumlu etkiler. Cinsiyet, inanç, etnik köken farkı gibi durumlardan dolayı çalışma koşullarında ve ücrette farklılıklar olması öncelikle işyerinde huzursuzluk yaşatacaktır. Bu durumun sonucunda da genel çalışma ortamında verim düşecektir.

5) Çalışan Haklarına Önem Verme

Yasalar çerçevesinde belirlenmiş çalışan haklarını ve sosyal güvence biçimlerini uygulayarak işçilerin mağdur olmasını engellemekte işveren sorumluluğu altındadır. İşçilerin hafta tatili ve yıllık izin haklarını kullanmalarını sağlamalıdır. İşçilerin talebi doğrultusunda özlük haklarını kullanmaları işveren denetiminde olmalıdır. Bunun dışında işyeri sahibi olmaktan kaynaklanan vergi gibi ödemelerin de takibini işveren yapmalıdır.

6) Birimler Arası Koordinasyonun Sağlanması

Her ne kadar her birimin kendi yöneticisi olsa da, bütün bunların en başındaki işveren işleyiş ve koordinasyonun sağlanmasında birinci derecede görevlidir. Verilerin eksik gittiği, birbiri ile doğru akış içinde çalışamayan farklı departmanlar üretim ve hizmette aksaklıklara yol açacaktır. İşveren görev ve sorumluluk paylaşımının doğru yapılmasını sağlamalıdır.

7) İşveren Olarak Bireysel Gelişime Önem Verme

Günümüzde motive edici çalışma ortamlarının sağlanması iş hayatında gittikçe önem kazanan bir düşünce biçimi haline geldi. Bu konu üzerinde çeşitli anketler ve araştırmalar yapılarak, çalışanların verimini artırmaya yönelik projeler hazırlanmakta. İşverenler de bu bilgiler doğrultusunda düzenlenen seminerlerden, yazılan kitaplardan faydalanarak işyerinde koordinasyonu artırabilir. İletişim biçimleri hitap, beden dili konularında kendini geliştiren her işveren iş hayatımda başarıya bir adım daha yaklaşmış demektir. Bu konudaki bir diğer yaklaşım ise işverenin, çalışılan iş kolunda bilgi dağarcığını sürekli arttırması ile ilgilidir. Alanıyla ilgili kendini geliştiren kişiler, çalışanlarının gözünde daha saygın olacaklardır.

İyi bir işveren olmak tecrübe isteyen uzun bir süreç gerektirir. İşçilerin değer gördüklerini ve haklarının korunduğunu hissettiğinde daha iyi çalıştıkları araştırmalar sonucunda kanıtlanmış durumdadır. İşyerinin verimliliğini arttırmanın yolunun işçilerin daha mutlu ve rahat çalışmasından geçtiğini bilen her işveren, yasalar ve bugüne kadar oluşmuş bilgiler doğrultusunda çalışanlarına karşı olan görev ve sorumluluklarını yerine getirmelidir.