İşsizlik Korkusu Nedir? İşsizlik Korkusunun Nedenleri

İşsizlik korkusu bireylerin sosyal, psikolojik ve fiziksel hayatını olumsuz etkileyen bir kavramdır. “İşsizlik korkusu nedir?” sorusuna yanıt ararken bu nedenle kavramın farklı etkilerini açmak gerekir. İşsizlik depresyonu, işsizlik psikolojisi, işsizlik kaygısı ya da işsizlik korkusu olarak adlandırılan kavram “bireyin işsiz kalması ya da işsiz kalabileceği düşüncesi ile psikolojik ve fiziksel olarak yaşadığı sorunlar” olarak açıklanabilir.

İş, insanın sadece gelir elde ettiği bir durum değildir. Sosyal ve kültürel açıdan topluma ait olmak, toplumda yer edinmek, işe yarar hissetmek, benlik kavramının oluşması gibi durumlarla ilişkilendirilir. İnsanların yeterliliklerini ve kapasitesini sorgulamasına neden olan korkunun nedeni genellikle şunlardır:

Ekonomik belirsizlikler ve küresel durum: Dünya ya da ülkede gerçekleşen ekonomik sarsıntılar, enflasyon gibi nedenler bireyde maddi sıkıntı, işi kaybetme - bulamama, iş yerinin kapanması gibi kaygılar oluşturur.

Kişisel deneyimler ve geçmiş travmalar: Daha önce işsiz kaldığı ya da bulamadığı için sosyal dışlanmışlık, ekonomik zorluk, yetersizlik ve gelecek kaygısı yaşayan birey tekrar aynı durumun oluşmasına karşı korku duyar.

Toplumsal ve kültürel baskılar: Toplumun bireylere biçtiği iş sahibi olma kavramı statü ve güçle ilişkilendirilir. Birey olabilmek için geçmişte erkeklere günümüzde kadınlara da uygulanan iş sahibi olma beklentisi ve çevreden görülen baskı kaygıya neden olur.

İşsizlik Korkusunun Fiziksel ve Psikolojik Etkileri

Bireyin benlik, yeterlilik ve özgürlük duygusu ile ilişkilendirdiği işsizlik korkusunun fiziksel ve psikolojik etkileri can acıtıcı olabilir. İşsizlik kaygısının insanlar üzerinde yarattığı en belirgin fiziksel ve psikolojik etkileri:

Stres ve anksiyete uyku düzeninde bozulmalar: Bireyin overthink (aşırı düşünme) nedeniyle yaşadığı stres ve ihtimallere karşı duyduğu kaygılar anksiyeteyi tetikler. Bu nedenle sürekli uyuma, uykuya dalamama, kesintili uyuma, kalitesiz uyku gibi hayatı olumsuz etkileyen durumlar ortaya çıkabilir.

Özsaygı ve motivasyon kaybı: Bireyin uzun süreli işsizlik yaşaması durumunda ilk karşılaştığı duygular “umutsuzluk ve yetersizlik” olur. “İş aramayan işsizler” olarak tanımlanan kişiler özsaygı ve motivasyon kaybı yaşayarak reddedilmekten ve umutsuz vaka olmaktan korkar. Asıl sebep kendi yeterliliklerine, ülkeye ve insanlara güven kaybıdır.

Gerçekçi Değerlendirme

İşsiz kalmak korkusu gerçekçi bir şekilde değerlendirildiğinde kişinin motivasyon kaybı yaşamadan kendi için doğru adımları atması mümkün olur. Gerçekçi değerlendirme için şu adımları uygulayabilirsiniz:

Kendi durumunuzu analiz edin: İş arıyor ya da çalıştığınız halde işsiz kalacağınızı düşünüyorsanız farklı değerlendirmeler yapmalısınız.

Mevcut beceri ve yeteneklerinizi listeleme: Sizin yeteneklerinize uygun olmayan işlerin peşinden koşmak sürekli reddedilerek umudunuzu kaybetmenize neden olur. Gerçekçi bir iş arama serüveni için beceri ve yeteneklerinizi listeleyip size uygun işleri bulmalısınız.

Finansal durumunuzu gözden geçirme: Düzenli ödemeler, temel ihtiyaçlar, bakmakla yükümlü olduğunuz kişileri düşünerek iş arama sürecinde beklentinizi belirlemelisiniz. Acil durumlarda beklentinizi karşılamasa da bir işe girerek finansal durumu düzeltmek gerekebilir.

İşsiz kalmakla ilgili gerçekçi senaryolar oluşturma: Çalıştığınız işten çıkarılırsanız ya da okul bittikten sonra iş bulamazsanız nelerle olabileceğini akılcı, gerçekçi detaylarla düşünmelisiniz.

Beceri ve Bilgi Seviyenizi Artırma

Hayatın karşınıza çıkarabileceklerinden endişe duymak yerine bilgi, deneyim ve becerilerinizi geliştirmek özgüveni artırır. Bunun için şu alanlarda çalışmalar yapmanız tavsiye edilir:

Sürekli öğrenme ve eğitim: İş sahibiyseniz bile kendi alanınız ya da dışında sürekli öğrenmeye ve gelişmeye açık olmak güveninizi, imkanlarınızı artırır.

Farklı sektörlerde ve pozisyonlarda deneyim kazanma: Becerilerinizi farklı sektörler ve pozisyonlarda deneyim kazanarak geliştirirseniz iş ararken seçeneğiniz daha fazla olur.

Ağ kurma ve networking: Özgeçmişiniz güçlü olsa da neden işe alınmadığınızı düşündüğünüzde karşınıza network çıkar. İşverenler referansları önemser, size aracılık edebilecek bir kişi her zaman işe alım şansını artırır.

Finansal Hazırlık

İşsiz kalma durumuna karşı finansal olarak kendinizi hazırlarsanız endişeleriniz azalır. Finansal hazırlığın en bilindik yöntemleri sıralandığında şunlar karşımıza çıkar:

Acil durum fonu oluşturma: Birikim yapmak ve sadece işsiz kaldığınız zaman kullanacağınız bir paranın olması korkunuzu azaltır.

Harcamaları gözden geçirme ve tasarruf planı hazırlama: Her ihtimale karşı harcamaları planlı bir şekilde minimuma indirmek birikim yapmayı kolaylaştırır.

Ek gelir kaynakları arayışı: Sadece maaş alarak geçimi sağlamak yerine yeteneklerinizi kullanabileceğiniz ek iş, pasif gelir ve yatırım kaynakları sizi güvende hissettirir.

Zihinsel Sağlık ve Dayanıklılığı Güçlendirme

Hayatınızda yaşadığınız stresi azaltmak, sağlıklı düşünmeniz ve akılcı kararlar vermeniz için önemlidir. Zihinsel durumunuzu daha iyi hale getirmek için şunları yapabilirsiniz:

Meditasyon ve farkındalık pratikleri: Zihin içindeki sesleri susturmak ve hayata karşı farkındalığı yükseltmek için olumlama, meditasyon, egzersiz gibi davranışları rutin haline getirebilirsiniz.

Profesyonel yardım ve danışmanlık: İçinden çıkamadığınız durumlarda profesyonel olarak psikolojik danışmanlık, terapi almak ruh halinizi iyileştirmenin yoludur.

Olumlu alışkanlıklar ve rutinler geliştirme: Kendini geliştirmek, hobi edinmek, sevdiğiniz insanlarla görüşmek gibi birçok durum kendi özsaygı ve motivasyonunuzu korumanızı, anksiyete ataklarını azaltır.

Destek Grupları ve Topluluklar

Yalnız olmadığını bilmek insanın her zaman bir adım ileriye gitmesine yardım eder. İşsizlik korkusu ile mücadele etmek için katılabileceğiniz toplulukların başlıcaları şunlardır:

Benzer deneyimleri olan kişilerle bağlantı kurma: İşsizlik süreci ve yaşam tarzı açısından sizinle benzer deneyime sahip meslek sahipleri ile konuşmak yalnızlık duygusunu azaltarak zihninizde yeni bir kapı açabilir.

İşsizlik ve kariyer danışmanlığı merkezleri: İş arama sürecini profesyonel şekilde yönetmek için kariyer danışmanlığı alarak bu alanda başarılı kişilerden yardım alabilirsiniz.

Online forumlar ve gruplar: Sosyal medya, internet forumları, topluluklar iş arama sürecini kolaylaştıracağı gibi birlikte atılan adımlar daha güçlü sonuçlar doğurabilir.

Planlama ve Hedef Belirleme

Her durumda bir hedefiniz ve planınız olursa endişeleriniz azalır. Stresli dönemlerde plan yapmak zorlaştığı için güvendiğiniz bir işiniz olsa da aşağıdakileri uygulayabilirsiniz:

Kısa, orta ve uzun vadeli kariyer hedefleri oluşturma: Mesleğinizde yükselmek için yeteneklerinizi göz önüne alıp gelişim planı yapmalısınız. Kariyer hedefinizi aylık, yıllık, 5 yıllık gibi farklı vadelerde planlayarak adım atmanız gerekir.

Günü, haftayı ve ayı verimli geçirebilmek için planlama: İşsizlik durumunda bazen finansal durumu düzeltmek için kısa vadeli çalışmanız gerekebilir. Tasarruf planları, kariyer hedefi yolundaki geçici işler, gelecek planları için gün, hafta, ay planlaması yapmalısınız.

Kendinize Zaman Tanıma

İş sahibi olmak için acele ediyorsanız bu sizin yanlış kararlar vermenize neden olabilir. Durumu o an değiştiremiyorsanız kendinize zaman tanıyıp aşağıdaki yöntemlerle süreci değerlendirebilirsiniz:

İşsizlik döneminde kendinize odaklanma: İşsiz kalmak can sıkıcı olsa da kendinize ayıracak bolca vaktinizin olduğu bir gerçektir. Bu dönemde mesleki ve kişisel gelişime odaklanarak iş ihtimallerini artırabilirsiniz.

Yeni hobiler ve aktiviteler keşfetme: Sosyal yaşama dahil olmak ekonomik açıdan zorlasa da minimum bütçe ile yapılabilecek hobi ve aktiviteler bulabilir, özsaygınızı korurken ruhunuza iyi gelen davranışlarda bulunabilirsiniz.

Özsaygınızı Koruma ve Yeniden İşe Alınma Stratejileri

Reddedilme insanın psikolojisi üzerinde hasar yaratabilir. İşsizlik dönemini ya da korkusunu avantaja çevirecek hamleler yaparsanız özsaygınız artarken şansınızı da yükseltebilirsiniz. Özsaygıyı geliştirmek için şunları yapabilirsiniz:

Mülakatlara hazırlık ve CV güncelleme: Yeni iş başvurusu sırasında işvereni etkilemek için kendinizi mülakatlar konusunda eğitebilir, özgeçmişinize ekleyecek eğitim ve beceriler kazanabilirsiniz.

Kişisel markanızı oluşturma: Yaptığınız işle alakalı kendi markanızı oluşturmak, bireysel çalışmalarla işsizlik dönemini geçirmek her zaman işvereni etkiler.