Engelli Çocuğu ve Yakını Olanların Hakları Nelerdir?

Engelli bireylerin hayatını kolaylaştırmak ve ailelerine maddi ve manevi destek sağlamak amacıyla Türkiye Cumhuriyeti, çeşitli sosyal haklar ve yardımlar sunmaktadır. Engelli çocukları ve yakınları bulunan aileler, devlet tarafından sağlanan birçok avantajdan yararlanabilirler. Bu haklar, ailelerin yaşam kalitesini artırmayı ve engelli bireylerin topluma entegrasyonunu desteklemeyi amaçlamaktadır. İşte engelli çocuğu ve yakınlarına tanınan haklar:

Engelli Yakını Tayin Hakkı

Engelli çocuğa sahip olan kamu çalışanları, görev yaptıkları yerden başka bir yere tayin olma hakkına sahiptirler. Bu hak, engelli bireylerin ihtiyaç duyduğu sağlık hizmetlerine daha kolay erişim sağlamak amacıyla tanınır.

Engelli Yakını Evde Bakım Maaşı

Engelli çocuğu ya da yakını olan bireyler, evde bakım hizmeti sunuyorlarsa, devlet tarafından evde bakım maaşı alabilirler. Bu ödeme, engelli bireyin bakımını üstlenen aile bireylerinin ekonomik olarak desteklenmesini amaçlar. Bakım maaşı alabilmek için, engelli bireyin en az %50 oranında ağır engelli olması gerekmektedir ve kişinin bakıma muhtaç olduğunun raporla kanıtlanması zorunludur.

Engelli Yakını Refakat İzni

Hem kamu hem de özel sektör çalışanları, engelli çocuğunun ya da yakınının tedavisi için refakat izni alabilirler. Bu izin, genellikle doktor raporuna dayalı olarak verilen bir haktır ve bir yıl içinde toplamda 10 güne kadar kullanılabilir. İzin, çalışan ebeveynlerden yalnızca biri tarafından kullanılabilir.

Bu da ilginizi çekebilir: 

Engelli Yakını Vergi İndirimi

Engelli çocuğa ya da yakınına bakan bireyler, gelir vergisi indiriminden faydalanabilirler. Bu indirim, çalışan kişinin vergi yükünü hafifleterek daha yüksek bir net gelir elde etmesine olanak sağlar. Engel oranına bağlı olarak vergi indirimi tutarları farklılık gösterir:

• %80 ve üzeri engeli olanlar için 1. derece yakınlarına 4.400 TL vergi indirimi
• %60 ve üzeri engeli olanlar için 2. derece yakınlarına 2.600 TL vergi indirimi
• %40 ve üzeri engeli olanlar için 2. derece yakınlarına 1.100 TL vergi indirimi

Engelli Yakını Yıllık İzin Hakkı

Engelli çocuğu olan çalışanlar, yıllık izin haklarını daha esnek bir şekilde kullanabilirler. Ayrıca, engelli çocuğu bulunan babalar, yıllık izinlerine ek olarak 10 gün ek izin hakkına sahiptir.

Engelli Yakını Nöbetten Muafiyet

Kamu sektöründe çalışan ve engelli çocuğu bulunan anne ve babalar, nöbet görevlerinden muaf olabilirler. Özellikle sağlık ve eğitim sektörlerinde çalışanlar için bu hak, engelli çocuğun bakımıyla daha yakından ilgilenme fırsatı sağlar.

Engelli Yakını Erken Emeklilik Hakkı

Engelli çocuğu bulunan anneler, daha erken emekli olma hakkına sahiptir. Bu kapsamda, annelerin sigortalı çalışma gün sayısı daha kısa tutulur ve emeklilik yaşı erkene çekilir. Engelli çocuğun bakımı nedeniyle erken emeklilik, ailenin ekonomik yükünü hafifletmeyi amaçlar.

Bu da İlginizi Çekebilir: Engellilerin İşyerindeki Hakları Nelerdir?

Engelli Aylığı Ne Kadar?

Engelli bireylere sağlanan bir diğer önemli hak ise engelli aylığıdır. 2022 sayılı kanuna göre, %40 ve üzeri engelli olan, sosyal güvencesi bulunmayan ve hane içinde kişi başına düşen geliri asgari ücretin 1/3’ünden az olan bireylere engelli aylığı bağlanır. 2024 yılı itibariyle engelli aylıkları şu şekildedir:

• %40-69 arası engelli olanlar için aylık tutar: 2.797,80 TL
• %70 ve üzeri engelli olanlar için aylık tutar: 4.196,70 TL

Engelli Yakını Yardımı

Engelli yakını bulunan kişilere de maddi yardım sağlanmaktadır. Bu yardım, 18 yaşından küçük ve en az %40 oranında engelli yakını bulunan bireylere verilir. Sosyal güvencesi olmayan ve hane içinde kişi başına düşen geliri asgari ücretin 1/3’ünden az olan aileler bu yardımdan faydalanabilir. 2024 yılı itibariyle engelli yakını yardımı 2.797,80 TL olarak belirlenmiştir.

Engelli Yakını Araç Alımı

ÖTV Muafiyeti: Engelli bireyler, engel durumlarına göre özel donanımlı araç satın alırken Özel Tüketim Vergisi’nden (ÖTV) muaf tutulurlar. Bu muafiyet, engelli bireyin aracını 5 yılda bir değiştirme hakkını da kapsar.

KDV Muafiyeti: Engellilerin eğitim, meslek ve günlük yaşamlarını kolaylaştırmak amacıyla üretilen özel araç ve gereçlerde KDV muafiyeti uygulanır. Örneğin, protez, baston veya kabartma klavye gibi ürünler KDV’den muaftır.

MTV Muafiyeti: Engelli bireylerin adına kayıtlı motorlu taşıtlar, Motorlu Taşıtlar Vergisi’nden (MTV) muaf tutulur. MTV muafiyeti, aracın motor hacmine bakılmaksızın uygulanır.

Engelli Yakını Vergi İndirimi

Emlak Vergisi Muafiyeti: Engelli bireyler, kendilerine ait olan 200 m²’yi geçmeyen konutlar için emlak vergisi ödemezler. Bu haktan yararlanabilmek için engelli bireyin, evini mesken olarak kullanması şarttır.

Gümrük Vergisi Muafiyeti: Yurt dışından ithal edilecek engellilere özel araç ve gereçler, gümrük vergisinden muaftır. Bu muafiyet, engelli bireylerin özel ihtiyaçlarına yönelik üretilen ürünlerde geçerlidir.

Engelleri Kaldıran Platform: engelsiz.eleman.net 

engelsiz.eleman.net, engelli bireylerin iş hayatına katılımını artırmayı hedefleyen ve işverenlerle buluşturan özel bir istihdam platformu... eleman.net'in bir uzantısı olarak, işverenlerin engelli kadrolarına uygun nitelikli çalışanları bulmasını kolaylaştırırken, engelli bireylerin yetenek ve deneyimlerine uygun iş fırsatlarına ulaşmalarını sağlıyor. Kullanıcı dostu arayüzü, kolay başvuru süreci ve geniş iş ilanı ağı sayesinde engelsiz.eleman.net, ülkemizin iş hayatında fırsat eşitliğini destekleyen önemli bir adım atıyor. Engelleri aşmak için doğru iş fırsatlarına engelsiz.eleman.net ile ulaşın!