Ölüm Aylığı Nedir, Kimlere Verilir, Şartları Nelerdir?

Ölüm aylığı, sigortalının ölümü halinde geride kalan yakınlarına koşullar devam ettiği müddetçe SGK tarafından yapılan bir ödeme olarak tanımlanabilir. Ölüm aylığını kimler alabilir, hangi koşullarda verilir, hangi durumlarda kesilir gibi soruların cevaplarını merak ediyorsanız detayları bu içerikte bulabilirsiniz.

Ölüm Aylığına Hak Kazanma Şartları Nedir?

Kanunun yürürlük tarihi sonrası ölen sigortalıların yakınlarına ölüm aylığı bağlanabilmesi için gereken şartlar şu şekildedir:

• Minimum 1800 gün yaşlılık, malullük ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olmalı ya da 4/1-a sigortalıları için borçlanma süresi hariç minimum 5 yıldan beri sigortalı olunmalı, toplamda ise 900 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmeli
• Sigortalının ölmeden önce yaşlılık ya da malullük aylığına hak kazanmış olmasına rağmen işlemler henüz tamamlanmamış olmalı ya da aylık alıyor olmalı
• Bağlamış olan malullük, yaşlılık aylığı veya vazife malullüğü; sigortalı çalışmaya başladıktan sonra kesilmiş olmalı
• 4b sigortalılar her türlü prim borcunu ödemiş olmalı
• Yazılı olarak ölüm aylığı talebinde bulunulmalı

Bu da İlginizi Çekebilir: Emekli Maaşına Zam Olacak mı?

Ölüm Aylığı Kimlere Bağlanabilir?

Ölüm aylığının bağlanabileceği kişiler; sigortalının eşi, çocukları, annesi ve babasıdır.

Ölen Sigortalının Eşine Hangi Şartlarda Ölüm Aylığı Bağlanır?

Hayatını kaybeden sigortalının eşinin ölüm aylığını alabilmesi için aralarında mutlaka yasal evlilik bağı bulunmalıdır. Sigortalının dul eşine %50 oranında aylık bağlanır. Aylık bağlanmış çocuğu bulunmayan dul eşe ise Kanun’un 5’inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (e) bentleri hariç Kanun kapsamında veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmıyor olması ya da kendi sigortalılık halinden dolayı aylık bağlanmış olmaması durumunda %75 oranında aylık bağlanır.

Ölen sigortalının eşi, Türk vatandaşlığından çıkar veya çıkarılırsa ölüm aylığı kesilir. Bununla beraber harp malulü ile evlenme durumu, aylığın kesilmesine neden olmaz. Sonradan evlendiği eşini de kaybeden dul eşe, bu aylıklardan istediği bağlanır. Dul aylığı bağlananların 5510 sayılı Kanun’un 4/1-a, 4/1-b ve 4/1-c statüsünde çalışmaya başlamaları halinde aylıkları kesilmez. Fakat çalışma statüsü aylık bağlama oranlarını değiştirebilir. Çalışmaya başlayanların ise hangi sigorta kapsamına girdiği bakılmaksızın ek 81. ve ek 84. madde kapsamında yapılan ek/ilave ödemeleri, çalışmaya başladıkları tarihten hemen sonraki aybaşından itibaren kesilir.

Bu da İlginizi Çekebilir: Sigortasız Çalışmanın Dezavantajları

Ölen Sigortalının Çocuklarına Aylık Hangi Koşullarda Bağlanır?

Hayatını kaybeden sigortalının çocuklarına aylık bağlanması için birçok şart aranır. Çocukların yaşı, cinsiyeti, malullük durumu, medeni hali, öğrenim durumu gibi hususlar ölüm aylığı bağlanmasında etkilidir.

Kız çocuklara ölüm aylığı bağlanmasının şartları arasında 5510 ya da yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmamaları yer alır. Evli olmamaları, evlendiyse de sonradan boşanmış olmaları şartı vardır. Kendi sigortalılıkları sebebiyle aylığın bağlanmamış olması gerekir. Bunların dışında kız çocukları için öğrenim durumu ve yaş şartı aranmaz.

Erkek çocuklara ölüm aylığı bağlanacağı zaman ise evli olup olmadıklarına bakılmaz. Yükseköğrenim görüyorlarsa 25 yaşını doldurmamış olmaları gerekir. Ortaöğrenim düzeyindeler ise 20 yaşını doldurmamaları gerekir. Herhangi bir eğitim kurumunda öğrenim görüyor iseler 18 yaşını doldurmamış olma şartı aranır. 5510 veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmaması, kendi sigortalılıkla sebebiyle aylık veya gelir bağlanmamış olması; erkek çocuklar için aranan koşullardır.

Malul çocuklar için ise Kurum Sağlık Kurulu kararı doğrultusunda çalışma gücünü minimum %60 oranında yitirildiğinin tespit edilmesi gerekir. Malul çocuklar için medeni durum, cinsiyet ve yaş kriterleri önemli değildir.

21.03.2018 tarihli 7103 sayılı Kanun’a göre hak sahibi çocuklar için yeni düzenlemeler yapılır. Buna göre 27.03.2018 tarihinden itibaren ölüm aylığı bağlanması talebinde bulunan çocuklardan 4/1-a kapsamında sigortalı sayılan, 18 yaşını, lise ve dengi öğrenim sürecindeyken 20 yaşını, yükseköğrenim dönemindeyken 25 yaşını doldurana kadar ölüm aylığı bağlanır. Aylık alırken 4/1-a kapsamında sigortalı olarak çalışmaya başlayan hak sahibi çocukların Kanun’da belirtilen ile paralel olarak öğrencilik ve yaş özellikleri uyumlu olduğu sürece aylıkları kesilmeden ödenmeye devam eder.

Bu da ilginizi çekebilir: Maaş Hesaplama aracı ile, maaşınızı netten brüte, brütten nete hesaplayın. Maaşınızdan yapılan kesintileri takip edin.

Ölen Sigortalının Anne ya da Babasına Hangi Şartlarda Aylık Bağlanır?

5510 sayılı Kanun yürürlüğe girdikten sonra vefat eden sigortalının baba veya annesine aylık bağlanması için koşullar vardır. Anne ve/veya babanın 65 yaşın altında olması durumunda, ölen sigortalının eş ve çocuklarından geriye hisse artmalıdır. Anne veya babanın kazançlarının her biri asgari ücretin net tutarının altında kalmalıdır. Ayrıca diğer çocuklarından kazanılan aylıklar dışında herhangi bir gelir bağlanmamış olması da anne ve veya babanın ölüm aylığı alabilmesi için şarttır. Eğer anne ya da baba 65 yaş üzerinde ise yukarıdaki şartları taşımaları halinde eş ve çocuklardan hisse kalmasa dahi ölüm aylığı bağlanır.

Ölüm Aylığı İçin Başvuru Nasıl Yapılır?

4a ve 4b kapsamında ölüm aylığı bağlanma işlemleri için müracaat edilmesi önemlidir. Sigortalının dosyasının bulunduğu gelir, aylık, ödenek talep belgesi ile Sosyal Güvenlik İl Merkez Müdürlüklerine başvurulmalıdır. Ödenek talep belgesine vasi ilamı ya da malul çocuklar için sağlık kurulu raporu eklenir.

5510 sayılı Kanun’a göre kamu görevlisi olan 4/c’li sigortalıların ve 5434 Sayılı Emekli Sandığı Kanun’una tabi sigortalıların hak sahiplerinin Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü Kamu Görevlileri Emeklilik Daire Başkanlığı Mithatpaşa Cad. No:7 Sıhhiye/ANKARA adresine başvuruda bulunmaları gerekir.

Web sitesi üzerindenden de başvuru imkanı bulunur. turkiye.gov.tr adresine girerek müracatta bulunulabilir.

Öğrenci belgeleri ise SGK-MEB-YÖK arasında yapılan protokoller kapsamında elektronik ortamda temin edilir. Öğrenci belgesinin güncelliği hakkında soru işaretleri bulunuyorsa hak sahiplerinden belgeler talep edilir.

Ölen Babanın Maaşını Çalışan Kızı Alabilir Mi?

• Kız, kendi adına başka bir kurumdan maaş almıyorsa
• Sigorta kapsamında olmaması gerekir.
• BAĞKUR kaydı bulunmamalıdır.
• Evli olmamalıdır.
• Eşi vefat etmemişse veya ölen eşinden dul maaşı almıyorsa, bu durumda maaş bağlanabilir.

Erkek Çocukları Ölüm Aylığı Bağlanma Şartları

Erkek çocuklarına ölüm aylığının bağlanabilmesi için aşağıdaki koşulların sağlanması gerekmektedir:

1. Yaş ve Eğitim Durumu:
   • Yükseköğrenim gören erkek çocukları için 25 yaşını doldurmamış olmaları,
   • Ortaöğrenim gören erkek çocukları için 20 yaşını doldurmamış olmaları,
   • Eğitim gören erkek çocukları için ise 18 yaşını doldurmamış olmaları gerekmektedir.
2. Çalışma Durumu:
   • Kanunun 5. maddesinin birinci fıkralarının (a), (b) ve (e) bentleri hariç olmak üzere, erkek süresini uzatmak için herhangi bir eğitim kurumunda seçilmemeleri ve çalışmamaları gerekmektedir.
   • Ayrıca kendi sigortalılıkları nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış olması da gereklidir.